ΤΑ ΚΑΛΑ ΛΙΠΑΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΣΣΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΟ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ

Νέα έρευνα δείχνει ότι η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει διαφορετικά γυναίκες και άντρες, με τις πρώτες να παρουσιάζουν σημαντική μείωση ωμέγα λιπαρών οξέων, των λιπαρών που αγαπούν και προφυλάσσουν τον εγκέφαλο.

Έχουν προταθεί διάφορες εξηγήσεις για την προτίμηση της νόσου Αλτσχάιμερ στις γυναίκες. Αρχικά, ζουν περισσότερο από τους άντρες, συνεπώς είναι πιθανότερο να εμφανίσουν κάποια μορφή άνοιας. Έπειτα, η εμμηνόπαυση εξαφανίζει τα οιστρογόνα και μαζί την προστατευτική τους δράση για τον εγκέφαλο. Άλλες υποθέσεις, για τις παλιότερες κυρίως γενιές, επικεντρώθηκαν στην περιορισμένη πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευση, που τους στέρησε τη δυνατότητα να ενισχύσουν το γνωστικό αποθεματικό τους, αναγνωρισμένη ασπίδα κατά της γνωστικής εξασθένησης.

Πριν λίγο καιρό, επιστήμονες από το King’s College και το Queen Mary University του Λονδίνου πρόσθεσαν έναν νέο φυλοσχετιζόμενο παράγοντα στην εξίσωση, που πιθανώς να αλλάξει την προσέγγιση της νόσου Αλτσχάιμερ σε επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης: τα λιπίδια και τα ακόρεστα (καλά) λιπαρά. Η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, έδειξε ότι οι γυναίκες με τη νευροεκφυλιστική νόσο παρουσιάζουν δραματική μείωση λιπιδίων με ωμέγα λιπαρά οξέα, συγκριτικά με γυναίκες χωρίς την ασθένεια. Δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη διαφορά στους άντρες.

«Οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από τη νόσο Αλτσχάιμερ και διαγιγνώσκονται συχνότερα από τους άντρες μετά την ηλικία των 80», σχολίασε η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Δρ Cristina Legido-Quigley, από το King’s College. «Ένα από τα πιο εκπληκτικά ευρήματα ήταν ότι, ενώ στους άντρες, υγιείς ή με γνωστική έκπτωση, τα επίπεδα λιπιδίων παρέμεναν σταθερά, στις γυναίκες η εικόνα ήταν εντελώς διαφορετική».

iStock

Τα καλά και κακά λιπαρά

Λιπίδια, λιπαρά οξέα, λίπη... Ας διευκρινίσουμε για να μη χαθούμε.

• Λιπίδια είναι όλα τα λιποδιαλυτά μόρια του σώματος που αποθηκεύουν ενέργεια και χτίζουν τα κύτταρα.
• Τα λιπαρά οξέα είναι δομικά τους συστατικά.
• Ανάλογα με τη δομή τους, κάποια λιπαρά οξέα θεωρούνται ωφέλιμα, όπως τα πολυακόρεστα ω-3, και άλλα ανθυγιεινά, όπως τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένη φασματομετρία μάζας, μια τεχνολογία που επιτρέπει την ακριβή ταυτοποίηση και ποσοτικοποίηση μορίων σε πολύπλοκα βιολογικά δείγματα, για να αναλύσουν περίπου 700 διαφορετικά λιπίδια (λιποδιαλυτά μόρια με κρίσιμες λειτουργίες στον οργανισμό, όπως η χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια και τα φωσφολιπίδια) από 841 άτομα.

Έτσι, ανακάλυψαν ότι οι γυναίκες με νόσο Αλτσχάιμερ είχαν χαμηλά επίπεδα λιπιδίων με ακόρεστα λιπαρά οξέα, αλλά και σημαντικά αυξημένα λιπίδια με κορεσμένα λιπαρά. Οι αποκλίσεις, σχολιάζει η ομάδα, ήταν τόσο έντονες που υποδηλώνουν ότι η ασθένεια ενδεχομένως ακολουθεί εντελώς διαφορετικές βιολογικές διεργασίες στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άντρες.

Ο Δρ Asger Wretlind, πρώτος συγγραφέας της μελέτης, τόνισε ότι η έρευνά τους φωτίζει για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα τις βιολογικές διαφορές μεταξύ των φύλων και τη σημασία των ωμέγα λιπαρών για τον εγκέφαλο. «Επί του παρόντος διερευνούμε πόσο νωρίς στη ζωή των γυναικών ξεκινούν αυτές οι αλλαγές», πρόσθεσε.

iStock

Τι να κάνεις για τον εγκέφαλό σου

Αν έχεις διαβάσει τα διατροφικά άρθρα του OW για τα λιπαρά που προφυλάσσουν τον εγκέφαλο, θα ξέρεις ότι τα λίπη δεν είναι μόνο θερμίδες και καρδιοαγγειακή υγεία. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται κατά περίπου 60% από λίπος, ενώ τα ωμέγα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για τη δομή των κυτταρικών μεμβρανών, τη μείωση της φλεγμονής και την επικοινωνία των νευρικών κυττάρων.

Παρόλο που απαιτούνται κλινικές δοκιμές για να διαπιστωθεί αν η ενίσχυση των ωμέγα λιπαρών οξέων μπορεί πράγματι να επιβραδύνει ή να προλάβει την εμφάνιση της νόσου, οι ενδείξεις φωτίζουν ένα πολλά υποσχόμενο μονοπάτι για την πρόληψή της. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι θα ήταν καλό οι γυναίκες να διασφαλίζουν ότι λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες ωμέγα λιπαρών οξέων με τη διατροφής τους, είτε με κατανάλωση λιπαρών ψαριών είτε με συμπληρώματα», συμβούλευσε η Δρ Legido-Quigley.

Σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες είναι κάποια από τα ψάρια με αφθονία σε ω-3. Αν πάλι δεν σου αρέσουν τα ψάρια, δες εδώ με ποια άλλα τρόφιμα μπορείς να βάλεις τα καλά λιπαρά τους στο πιάτο σου.