ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΟΫΛΙΚΟ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΜΑΣ ΠΑΝΙΣΧΥΡΕΣ

Καθώς ο αρθρικός χόνδρος δεν μπορεί να αναπλαστεί από μόνος του, η οστεοαρθρίτιδα είναι ένα φυσικό επακόλουθο της προχωρημένης ηλικίας και επί του παρόντος αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Όμως, ένα νέο βιοϋλικό που μόλις ανακαλύφθηκε στις ΗΠΑ έχει τη δυνατότητα να αναγεννά τον κατεστραμμένο χόνδρο στις αρθρώσεις, δίνοντας πολλές υποσχέσεις για υγιή μακροζωία.

Ίσως η ιδέα μιας αρθροπλαστικής να μην έχει περάσει ποτέ από το μυαλό σου, όμως όλο και θα έχεις γνωρίσει κάποιον άνθρωπο άνω των 60 που να έχει υποβληθεί σε τέτοιο χειρουργείο. Βλέπεις, ο χόνδρος, το προστατευτικό υλικό των αρθρώσεων που τρίβεται καθώς αυτές κινούνται φυσιολογικά, καταστρέφεται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου και δεν μπορεί ούτε να επισκευαστεί, ούτε να αναπλαστεί από μόνος του.

Ως αποτέλεσμα, κάποια στιγμή τα οστά απογυμνώνονται και, καθώς το ένα ολισθαίνει επάνω στο άλλο, όχι μόνο καταστρέφονται, αλλά ο πόνος είναι τόσο έντονος, που το άτομο χάνει την κινητικότητά του. Η μοναδική λύση επί του παρόντος είναι η ολική αρθροπλαστική, μια επέμβαση στην οποία ο γιατρός αντικαθιστά τις κατεστραμμένες περιοχές με ένα ανθεκτικό υλικό.

Φαντάσου όμως να μπορούσες να ενισχύσεις τους χόνδρους σου πολύ προτού καταστραφούν τελείως, ώστε είτε να αποφύγεις το χειρουργείο, είτε να ενισχύσεις το αποτέλεσμά του! Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Northwestern στο Ιλινόις των ΗΠΑ κατάφερε να αναπτύξει ένα νέο βιοδραστικό υλικό, που αναγέννησε με επιτυχία τον χόνδρο στις αρθρώσεις του γονάτου ενός μεγαλόσωμου ζώου.

Το υλικό μοιάζει με λαστιχένια κόλλα στην υφή, αλλά είναι ένα πολύπλοκο δίκτυο μοριακών συστατικών, τα οποία συνεργάζονται για να μιμηθούν το φυσικό περιβάλλον του χόνδρου στο σώμα. Αποτελείται από 2 συστατικά:

• ένα βιοδραστικό πεπτίδιο που συνδέεται με μια απαραίτητη πρωτεΐνη για την ανάπτυξη και τη συντήρηση του χόνδρου,
• τροποποιημένο υαλουρονικό οξύ, έναν φυσικό πολυσακχαρίτη που υπάρχει φυσικά στον χόνδρο και το λιπαντικό αρθρικό υγρό.

Έρευνα: Μπορεί να αναγεννηθεί ο χόνδρος;

Στη μελέτη, οι ερευνητές έκαναν έγχυση του παχύρρευστου υλικού σε τμήματα της άρθρωσης όπου είχε καταστραφεί ο χόνδρος, κι εκείνο μετατράπηκε σε ελαστική μήτρα, η οποία ενθάρρυνε την επισκευή του χόνδρου από τα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού. Τελικά, όχι μόνο αναπτύχθηκε νέος χόνδρος, αλλά ο επισκευασμένος ιστός ήταν σταθερά υψηλής ποιότητας.

H δομή του νέου υλικού στο μικροσκόπιο. Mε ροζ απεικονίζονται οι νανοΐνες και με μοβ το υαλουρονικό οξύ. Samuel I. Stupp/Northwestern University

«Το πρωτόκολλο που ακολουθούν οι χειρουργοί στην παρούσα φάση είναι η χειρουργική επέμβαση μικροκατάγματος, κατά την οποία δημιουργούν μικροσκοπικά κατάγματα στο υποκείμενο οστό για να προκαλέσουν ανάπτυξη νέου χόνδρου. Το βασικό πρόβλημα όμως με αυτή την προσέγγιση είναι ότι συχνά οδηγεί στο σχηματισμό ινοχόνδρου, ενός χόνδρου κατώτερης ποιότητας, όμοιο με αυτόν που έχουμε στα αυτιά μας, ενώ αυτός που χρειαζόμαστε για να έχουμε λειτουργικές αρθρώσεις είναι ο υαλώδης (γνωστός και ως αρθρικός)», δήλωσε ο Samuel I. Stupp, καθηγητής Χημείας, Ιατρικής και Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Northwestern, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης.

Πώς θα βοηθήσει η νέα ανακάλυψη;

Στη μελέτη, οι ερευνητές εφάρμοσαν το υλικό σε κατεστραμμένο χόνδρο σε αρθρώσεις των ζώων, που έχουν πολλές ομοιότητες με τα ανθρώπινα γόνατα ως προς το βάρος, το μέγεθος και τα μηχανικά φορτία. Επιπλέον, όπως και στον άνθρωπο, έτσι και στα πρόβατα, ο χόνδρος είναι πάρα πολύ δύσκολο να αναγεννηθεί.

iStock

Μέσα σε μόλις 6 μήνες, οι ερευνητές παρατήρησαν στοιχεία ενισχυμένης αποκατάσταση, ενώ ο νέος χόνδρος που είχε αναπτυχθεί περιείχε τα φυσικά βιοπολυμερή (κολλαγόνο II και πρωτεογλυκάνες) που επιτρέπουν την ανώδυνη μηχανική ανθεκτικότητα στις αρθρώσεις. Η εργασία πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο του Mark Markel στη Σχολή Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου του Wisconsin–Madison.

«Μια μελέτη σε ένα μοντέλο προβάτου είναι πιο προγνωστική για το πώς θα λειτουργήσει η θεραπεία στους ανθρώπους», είπε ο Stupp. «Σε άλλα μικρότερα ζώα, η αναγέννηση του χόνδρου συμβαίνει πολύ πιο εύκολα».

Στο μέλλον, ο Stupp φαντάζεται ότι το νέο υλικό θα μπορούσε να εφαρμοστεί στις αρθρώσεις κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων ανοιχτής άρθρωσης ή αρθροσκοπικών επεμβάσεων. Με περισσότερη δουλειά, οι ερευνητές λένε ότι το νέο υλικό κάποια μέρα θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για την πρόληψη χειρουργικών επεμβάσεων πλήρους αντικατάστασης γονάτου, τη θεραπεία εκφυλιστικών ασθενειών όπως η οστεοαρθρίτιδα και την αποκατάσταση τραυματισμών που σχετίζονται με τον αθλητισμό.