ΓΙΑΤΙ ΛΑΧΤΑΡΑΣ ΑΛΜΥΡΟ ΠΡΩΙΝΟ ΚΑΙ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ
Αν είσαι από αυτούς που θα επιλέξουν τυρόπιτα αντί για κρουασάν σοκολάτας για πρωινό, αυτό μπορεί να σημαίνει κάτι για τον τρόπο ζωής και τις ανάγκες σου.
Ας υποθέσουμε ότι ξυπνάς σε ένα από αυτά τα ξενοδοχεία που στην αίθουσα του πρωινού σε περιμένει τεράστιος μπουφές, τόσο με γλυκές επιλογές (μπισκότα, κέικ, pancakes, ένα σωρό μαρμελάδες κ.ο.κ.) όσο και με αλμυρές (μαγειρεμένα αβγά, λουκάνικα, μπέικον, φασόλια κ.ο.κ.). Παίρνεις έναν δίσκο, ένα μεγάλο πιάτο και… προς τα πού κατευθύνεσαι;
Αν ρωτάς εμένα, θα πήγαινα απευθείας στα αλμυρά. Στο μυαλό μου ένα πιάτο «κανονικού» φαγητού έχει περισσότερα να μου προσφέρει από τις κενές θερμίδες των γλυκών, που θα μου δώσουν ενέργεια για λίγη ώρα και μετά θα με «βυθίσουν» σε υπνηλία, αναγκάζοντάς με να αναζητώ έναν ακόμα καφέ με τη μανία εθισμένης. Το μόνο μειονέκτημα με ένα τέτοιο γεύμα νωρίς το πρωί είναι ότι ίσως είναι κάπως «βαρύ» και συχνά αρκετά αλμυρό.
Ομολογουμένως, την τελευταία φορά που βρέθηκα σε ένα ξενοδοχείο με όλες αυτές τις επιλογές κινήθηκα κάπου ενδιάμεσα: προτίμησα γιαούρτι με βρώμη, ξηρούς καρπούς και λίγο μέλι, και ολοκλήρωσα με ένα βραστό αβγό – ο συνδυασμός αυτός αποδείχθηκε ιδανικός, αφού με κράτησε χορτάτη και γεμάτη ενέργεια για πολλές ώρες.
Η ΠΕΙΝΑ ΔΕΝ ΞΕΚΙΝΑ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ: ΤΟ ΣΤΡΕΣ, Ο ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΑΙΖΟΥΝ ΡΟΛΟ ΣΤΙΣ ΛΙΓΟΥΡΕΣ.
Πάντως, το αλμυρό –τα αβγά, το τυρί, τα μανιτάρια– παραμένει σταθερά αγαπημένο μου και ξέρω πως δεν είμαι η μόνη. Μάλιστα, διάβασα σε άρθρο της διατροφολόγου Karina Tolentino ότι η προτίμηση αυτή μπορεί να έχει διάφορες μεταφράσεις αναφορικά με το πώς διαχειρίζεται το σώμα μας την πείνα, το στρες και τις ενεργειακές ανάγκες.
Τι σημαίνει να προτιμάς αλμυρά για πρωινό;
Το σώμα σου χρειάζεται πρωτεΐνη και σταθερό σάκχαρο αίματος
Μετά τον βραδινό ύπνο, το σώμα σου χρειάζεται καύσιμο για να αποκαταστήσει τα επίπεδα γλυκόζης και να σταθεροποιήσει την ενέργειά του. Αν λοιπόν το πρώτο γεύμα της ημέρας είναι κάτι γλυκό ή κάποιος εξευγενισμένος υδατάνθρακας, αυτό που πιθανότατα θα συμβεί είναι απότομη αύξηση σακχάρου στο αίμα και έπειτα κατακόρυφη πτώση, που σύντομα οδηγεί ξανά σε πείνα.
Η έρευνα δείχνει ότι ένα πρωινό με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη υποστηρίζει τον έλεγχο του σακχάρου και μειώνει το αίσθημα πείνας. Επιπλέον, τα άτομα που τρώνε πρωινό με λίγους υδατάνθρακες έχουν και καλύτερη σταθερότητα γλυκόζης. Τέτοιες ιδέες πρωινού μπορεί να είναι:
- Αβγά scrambled ή τόφου με λαχανικά και αβοκάντο.
- Γιαούρτι με ξηρούς καρπούς ή σπόρους.
- Τοστ ολικής άλεσης με χούμους ή με φυστικοβούτυρο (χωρίς προσθήκη ζάχαρης).
Έχεις στρες ή ανάγκη για περισσότερο ύπνο
Η ανάγκη μου για περισσότερο ύπνο είναι μόνιμη, οπότε δεν θα διαφωνήσω καθόλου με αυτό. Όπως λέει η Tolentino, η πείνα δεν ξεκινά μόνο από το στομάχι μα και από τον εγκέφαλο: Το στρες, ο ανεπαρκής ύπνος και η συναισθηματική αναστάτωση παίζουν τον δικό τους ρόλο στις… λιγούρες. Συγκεκριμένα:
- Το στρες αυξάνει την κορτιζόλη, ορμόνη του στρες, ως εκ τούτου την όρεξη και την επιθυμία είτε για αλμυρά είτε για λιπαρά φαγητά, τα οποία ενεργοποιούν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου.
- Η έλλειψη ύπνου διαταράσσει τις ορμόνες που ρυθμίζουν την πείνα, την γκρελίνη και τη λεπτίνη, οδηγώντας σε λιγούρες για αλμυρά τρόφιμα.
- Η κακή διάθεση δημιουργεί την ανάγκη για ζεστά, χορταστικά φαγητά, όπως αβγά, σάντουιτς ή βρώμη με ξηρούς καρπούς, που μπορούν να καταπραΰνουν συναισθηματικά το άτομο όταν είναι αγχωμένο ή κουρασμένο.
Παρατήρησε αν οι λιγούρες σου για αλμυρά είναι ισχυρότερες τα πρωινά που δεν έχεις κοιμηθεί καλά – ίσως να είναι ο τρόπος του εγκεφάλου σου να σου πει ότι έχεις ανάγκη από σταθεροποίηση και γευστική ικανοποίηση.
Χρειάζεσαι περισσότερα θρεπτικά συστατικά και ηλεκτρολύτες
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η λιγούρα για αλμυρά στο πρωινό μπορεί να δείχνει ότι έχεις συγκεκριμένες θρεπτικές ανάγκες για:
- Νάτριο και ενυδάτωση. Η απώλεια ιδρώτα μπορεί να ενισχύει τη λαχτάρα να φας κάτι αλμυρό, γιατί το νάτριο βοηθά στη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών και της μυϊκής και νευρικής λειτουργίας.
- Αμινοξέα και πρωτεΐνη. Οι γεύσεις ουμάμι (οι πλούσιες γεύσεις με κρέας) προέρχονται από αμινοξέα όπως το γλουταμινικό, τα οποία «λένε» στο σώμα σου ότι μια τροφή έχει πρωτεΐνη, δηλαδή το θρεπτικό συστατικό που βοηθά στην κατασκευή και την επιδιόρθωση των μυών και άλλων ιστών.
- Μέταλλα: Τα χαμηλά επίπεδα Β12 ή ψευδαργύρου μπορούν να αλλάξουν την αντίληψη της γεύσης και να οδηγήσουν σε ισχυρότερες λιγούρες για έντονες γεύσεις, όπως είναι τα αλμυρά τρόφιμα.
Υπάρχει μεταβολή στις ορμόνες σου
Οι πρωινές λιγούρες μπορεί να σχετίζονται και με τους φυσιολογικούς ορμονικούς ρυθμούς σου. Συγκεκριμένα, λίγο αφού ξυπνήσεις το πρωί τα επίπεδα κορτιζόλης και γκρελίνης αυξάνονται, ενεργοποιώντας την πείνα και την εγρήγορση. Οι ορμόνες αυτές μπορεί να σε κάνουν να λαχταράς θερμιδικά πυκνές τροφές και αλμυρά φαγητά που θα σε γεμίσουν άμεσα ενέργεια.
Ειδικά στις γυναίκες, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη μπορούν επίσης να επηρεάζουν την επιθυμία για συγκεκριμένο φαγητό καθ’ όλη τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου. Μάλιστα, από την ωορρηξία μέχρι την περίοδο (ωχρινική φάση) μπορεί να παρατηρήσεις ισχυρότερη όρεξη για πλούσιες ή αλμυρές τροφές. Αυτές οι μεταβολές βέβαια είναι φυσιολογικές και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη ανεπάρκειας ή ανισορροπίας.
Μπορεί απλά να έχεις συνηθίσει το αλμυρό πρωινό
Αν για οποιοδήποτε λόγο έχεις συνηθίσει να τρως αλμυρά το πρωί, είναι λογικό να τα αναζητάς πάντα. Ο εγκέφαλός σου έχει πάρει το σήμα ότι το πρωί ικανοποιείται π.χ. με ομελέτα, τυρόπιτα ή τοστ. (Θα σου πρότεινα, πάντως, να δοκιμάσεις για αλλαγή το γιαούρτι με μέλι και ξηρούς καρπούς και… θα με θυμηθείς).
Να υποκύψεις στο αλμυρό πρωινό;
Η Tolentino λέει ότι δεν χρειάζεται να καταπιέσεις την επιθυμία σου για αλμυρό γεύμα το πρωί. Έχει νόημα, όμως, να προσέξεις ώστε να κάνεις έξυπνες επιλογές:
- Φτιάξε ένα ισορροπημένο πιάτο. Συνδύασε πρωτεΐνη, σύνθετους υδατάνθρακες και καλά λιπαρά που θα σου δώσουν ενέργεια όλη την ημέρα. Στο πιάτο σου μπορείς να συμπεριλάβεις αβγά, σπανάκι και μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης.
- Δώσε γεύση στο πιάτο σου έξυπνα. Αντί να βάλεις αλάτι, προτίμησε μυρωδικά της αρεσκείας σου, λεμόνι ή ακόμα και διατροφική μαγιά.
- Ενυδατώσου έγκαιρα. Το πρωί, αφού ξυπνήσεις, πιες ένα ποτήρι νερό ή ένα αρωματικό τσάι, γιατί η ενυδάτωση αυτή μπορεί να μετριάσει τις λιγούρες σου για αλμυρό πρωινό.
- Φρόντισε να ξεκουράζεσαι και να βρίσκεις τρόπους να διαχειρίζεσαι το στρες. Έτσι θα ξέρεις ότι οι λιγούρες σου δεν οφείλονται σε κούραση και άγχος.
Αν έχεις ανάγκη για περισσότερο αλάτι σε ό,τι τρως καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να συντρέχουν και άλλοι λόγοι. Διάβασε αναλυτικά τι έχει πει ο γιατρός σε παλαιότερο άρθρο του OW.