3 TIPS ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙΣ ΤΙΣ ΤΟΞΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ

Αν και οι δίαιτες είναι κάτι πολύ συχνό, μπορούν να αποβούν τοξικές, καταστρέφοντας τόσο τη σχέση σου με το φαγητό όσο και τη σχέση με το σώμα σου. Αν έχεις κολλήσει σε έναν φαύλο κύκλο δίαιτας, ενοχών και επαναπρόσληψης βάρους, ίσως είναι καιρός να τις εγκαταλείψεις και να αναπτύξεις μια πιο υγιή σχέση με το φαγητό.

Οι περισσότερες δίαιτες προϋποθέτουν την αυστηρή παρακολούθηση της πρόσληψης τροφής, καθώς και την τήρηση αυστηρών κανόνων. Σε κάθε περίπτωση, είναι περιοριστικές. Συχνά απαιτούν την εξάλειψη ορισμένων τροφίμων ή ολόκληρων ομάδων τροφίμων, και υποδεικνύουν κάποιες τροφές ως «καλές» ή «κακές», «υγιεινές» και «ανθυγιεινές».

Πόσο καλό μπορούν να κάνουν αυτά στην ψυχολογία σου; «Η δίαιτα καλλιεργεί μια ανθυγιεινή σχέση με το φαγητό που θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για μια διατροφική διαταραχή», αναφέρει η διατροφολόγος Isabel Vasquez, που ειδικεύεται στη διαισθητική διατροφή.

Η Vasquez, που δουλεύει με οικογένειες παιδιών και εφήβων με διατροφικές διαταραχές, αλλά και με ενήλικες που προσπαθούν να αποδεχτούν το σώμα τους, ακόμη κι αν για λόγους υγείας χρειάζεται να περιορίσουν ορισμένες τροφές, έχει διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τα προβλήματα που έχουν οι δίαιτες και χρησιμοποιεί διάφορα εργαλεία για να βοηθήσει τους πελάτες της να προσεγγίσουν ένα εξατομικευμένο μοντέλο διατροφής.

Τα προβλήματα που δημιουργούν οι τοξικές δίαιτες

Οι περιοριστικοί κανόνες οδηγούν σε μια συμπεριφορά ακραία, καθώς το σώμα, προκειμένου να αντισταθμίσει την «επίθεση πείνας» που του γίνεται, υιοθετεί τάσεις βουλιμίας τις ημέρες που «επιτρέπεται» να φας. Να μην αναφερθούμε στα ενοχικά συναισθήματα που συνοδεύουν την ευκαιριακή υπερκατανάλωση φαγητού, τα οποία οδηγούν σε ακόμη πιο αυστηρούς περιορισμούς.

iStock

Σκέψου όμως και το άλλο: Οι περισσότερες δίαιτες έχουν ως στόχο την απώλεια βάρους. Υπόσχονται να σε βοηθήσουν να χάσεις έναν συγκεκριμένο αριθμό κιλών, ώστε να μπορείς να είσαι ευτυχισμένος/η, υγιής και σίγουρος/η, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα σου δεν είναι αρκετό όπως είναι.

Έτσι, οι σκόπιμες προσπάθειες απώλειας βάρους συνδέονται συχνά με τη δυσαρέσκεια του σώματος, σύμφωνα με μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο Nutrients. Η δίαιτα διαιωνίζει την ιδέα ότι πρέπει να προσπαθείς συνεχώς να συρρικνώνεις το σώμα σου.

Οι δίαιτες καλλιεργούν επίσης μια εμμονή με το σωματικό βάρος και τη μορφή του σώματος, και διαιωνίζουν την ιδέα ότι ένας τύπος σώματος είναι ανώτερος από έναν άλλο. Περιλαμβάνουν το ζύγισμα και τη λήψη φωτογραφιών πριν και μετά, συμπεριφορές σωματικού ελέγχου που έχουν παρατηρηθεί και στις διατροφικές διαταραχές, ιδιαίτερα στη νευρική ανορεξία.

Μάλιστα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Abnormal Psychology διαπίστωσε ότι η εξιδανίκευση του λεπτού, η δυσαρέσκεια του σώματος και η δίαιτα ήταν όλοι προγνωστικοί παράγοντες για την εμφάνιση της νευρικής βουλιμίας και της διαταραχής υπερφαγίας.

Πώς να σταματήσεις τις δίαιτες

Ακολουθούν μερικές συμβουλές από την Isabel Vasquez για να εγκαταλείψεις τις δίαιτες και να βελτιώσεις τη σχέση σου με το φαγητό:

1. Σεβάσου τις αξίες και τις επιθυμίες σου

Τι σε ώθησε να ξεκινήσεις δίαιτα; Ήταν ύστερα από υπόδειξη κάποιου γιατρού, λόγω περιττού βάρους που θα επηρέαζε την υγεία σου; Ή μήπως ήθελες να ανακτήσεις τη χαμένη σου αυτοπεποίθηση;

Αν απαντάς το πρώτο, τότε σίγουρα συνεργάζεσαι ήδη με κάποιον διαιτολόγο και πιθανότατα βλέπεις αποτελέσματα. Το να κάνεις δίαιτα για λόγους υγείας είναι κάτι που θα ωφελήσει το σώμα σου. Αν όμως απαντάς το δεύτερο, τότε θα πρέπει να βρεις άλλους τρόπους να ικανοποιήσεις τις ανάγκες σου.

iStock

Εστίασε στην προσωπικότητά σου και δούλεψε, ώστε να αποδεχτείς το σώμα σου όπως ακριβώς είναι. Κανένα σώμα δεν είναι ίδιο με το άλλο και δεν χρειάζεται να είναι. Για να αποδεχτείς τον εαυτό σου, είναι σημαντικό να δώσεις προτεραιότητα και στις επιθυμίες σου.

2. Υιοθέτησε την άποψη ότι όλες οι τροφές είναι ΟΚ

Οι δίαιτες ενθαρρύνουν μια περιοριστική νοοτροπία γύρω από το φαγητό, αλλά μια προσέγγιση που αγκαλιάζει και αποδέχεται όλα τα τρόφιμα είναι το κλειδί για τη βελτίωση της σχέσης σου με το φαγητό.

Σκέψου ότι τα τρόφιμα είναι κάτι περισσότερο από τη διατροφική τους σύνθεση, είναι και γεύση και απόλαυση και θρέψη. Εστίασε σε όσα σου αρέσουν αλλά μπορούν να ωφελήσουν και την υγεία σου, και ξέχνα τι είναι χαμηλότερο σε θερμίδες ή υδατάνθρακες.

3. Συνεργάσου με έναν εξειδικευμένο διατροφολόγο ή έναν ψυχοθεραπευτή

Αν δυσκολεύεσαι να εφαρμόσεις στην πράξη τις παραπάνω συμβουλές, τότε μπορεί να βοηθήσει ένας διατροφολόγος ή ψυχοθεραπευτής με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές (δεν έχεις διατροφική διαταραχή, αλλά ο άνθρωπος που θα σε βοηθήσει πρέπει να έχει μια σχετική εκπαίδευση).

Εμπιστεύσου του όλες τις σκέψεις και τις ανησυχίες σου, και θα δεις τη σχέση σου με το φαγητό και το σώμα σου να αλλάζει συνεχώς προς το καλύτερο.