ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΗΛΑΡΑΣ: «ΤΟ 2025 ΕΙΜΑΣΤΕ ΒΑΘΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ ΞΑΝΑ»

Μια γκέι εξομολόγηση από το 1977 γίνεται αφορμή για την παράσταση «Σε φιλώ, Πέτρος», με τον Βασίλη Βηλαρά να συνομιλεί στη σκηνή με μια Ελλάδα διαφορετική και συνάμα ίδια με τη σημερινή.

Το 1977, κάποιος Πέτρος από την Πάτρα αποφάσισε να μοιραστεί την ιστορία του με τους αναγνώστες του ΑΜΦΙ, του πρώτου περιοδικού στην Ελλάδα που μίλησε ανοιχτά για την ομοφυλόφιλη επιθυμία. Το σχετικό άρθρο ενέπνευσε εν έτει 2025 τον Βασίλη Βηλαρά να ανεβάσει την παράσταση «Σε φιλώ, Πέτρος», που κάνει πρεμιέρα στις 8 Μαρτίου στο Θέατρο Δίπυλον.

Πέρα από τη σκηνοθεσία και τη σύνθεση του κειμένου, ο Βασίλης Βηλαράς κρατάει στην παράσταση έναν ακόμα ρόλο: του Πέτρου, που στέλνει ένα γράμμα στη μητέρα του με το οποίο της αποκαλύπτει ότι είναι γκέι. Εκείνη με ένα δικό της γράμμα αντιδρά αδέξια. Γίνεται αδιάκριτη, αγενής. Ξεκινάει, ωστόσο, μια αλληλογραφία μεταξύ τους, μέσω της οποίας προσπαθούν να συνεννοηθούν για φλέγοντα θέματα σε πολύ αργό χρόνο.

Η ελληνική νοοτροπία της εποχής, βαθιά ριζωμένη στην καρδιά και το μυαλό της μητέρας –την οποία υποδύεται η Λένα Κιτσοπούλου– δεν της επιτρέπει να δεχθεί το γιο της. Εκείνος, όμως, την προσκαλεί στο δικό του σύμπαν και επιμένει στην ανάγκη να γνωριστούν πραγματικά. Οπότε θα το προσπαθήσει.

Ο Βασίλης Βηλαράς και η Λένα Κιτσοπούλου. Φωτογραφία: Ερρίκος Ανδρέου

Για τον Βασίλη Βηλαρά, που έχει καταπιαστεί με queer θέματα και σε προηγούμενες δουλειές του, το «Σε φιλώ, Πέτρος» δεν είναι απλά μια ιστορία από το παρελθόν. Είναι η αφορμή για να ανοίξει όπως λέει ένας διάλογος μεταξύ της Πάτρας του 1977 και της Αθήνας του 2025, μέσα από παραδοχές, μυστικά και… καψουροτράγουδα!

– Τι σε ώθησε να επιλέξεις την ιστορία του Πέτρου και της μητέρας του ως βάση για την παράσταση; Ποια είναι η προσωπική σου σύνδεση με αυτήν;

Πάντα είναι συγκλονιστικό όταν μια ιστορία από το παρελθόν μοιάζει τόσο οικεία για τη δική σου ζωή στο σήμερα. Σίγουρα αυτό ήταν που με γοήτευσε. Παράλληλα, θεωρώ ότι πρέπει να ακούγονται γκέι και queer ιστορίες από γκέι και queer δημιουργούς, ειδικά αυτή την εποχή, που διάφοροι καλλιτέχνες χωρίς την παραμικρή σχετική ταυτότητα καπηλεύονται αισθητικά και πολιτικά στοιχεία αυτής της κοινότητας για να νιώσουν μοντέρνοι και ενδιαφέροντες.

– Η queer ταυτότητα είναι ένα ζήτημα που αφορά αρκετά από τα έργα σου. Σε απασχολεί σε ποιο κοινό απευθύνεσαι;

Σίγουρα θέλω να νιώσουν ορατά τα άτομα που αγαπώ και νοιάζομαι, όπως και τα άτομα που δεν ξέρω προσωπικά αλλά βράζουμε στο ίδιο καζάνι. Από εκεί και πέρα, απλά προσπαθώ να κάνω το θέατρο που θα ήθελα να βλέπω με τις φίλες μου. Σκέφτομαι τι θέλω να δω και δεν το βλέπω αλλού.

Φωτογραφία: Ερρίκος Ανδρέου

– Το γράμμα του Πέτρου στη μητέρα του γράφτηκε το 1977, αλλά παρουσιάζεται στο θέατρο το 2025. Τι αλλάζει και τι παραμένει ίδιο σε αυτή την απόσταση σχεδόν 50 ετών;

Το 1977 ήταν λίγα χρόνια μετά την πτώση της χούντας. Το 2025 είμαστε βαθιά μέσα στη χούντα ξανά. Αυτό σε σχέση με την απόσταση των 50 χρόνων.

Τώρα, όσον αφορά ζητήματα έκφρασης σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου, σαφώς γίνονται βήματα προς τα μπρος, τα οποία δυστυχώς φέρνουν βήματα προς τα πίσω. Το ’70 συνέβαιναν αστυνομικές επιχειρήσεις που ονομάζονταν «Αρετή» στις οποίες μπουζουριάζανε γκέι και τρανς άτομα χωρίς κανένα λόγο. Αυτό πλέον θεωρητικά δεν συμβαίνει. Αλλά αν σήμερα μπεις στο προφίλ τρανς ατόμων στο TikTok, θα δεις κυριολεκτικά εκατοντάδες σχόλια μίσους και αηδίας από κόσμο. Μοιραία, λοιπόν, σκέφτεσαι πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα τελικά.

– Η μητέρα του Πέτρου προσπαθεί να τον καταλάβει. Πιστεύεις ότι το «προσπαθώ» είναι αρκετό σε μια τέτοια σχέση; Δέχεσαι ότι ο άλλος μπορεί να μην τα «καταφέρει»;

Φυσικά, όπως πρέπει να δεχτεί και η άλλη πλευρά ότι μπορεί κι εγώ να μην καταφέρω να αποδεχτώ την ανικανότητά σου να καταφέρεις να με δεχτείς. Πρέπει να αρχίσουμε να ρωτάμε και τους γονείς: Είστε έτοιμοι να μην καταφέρει το παιδί σας να δεχτεί ότι δεν το δέχεστε;

Φωτογραφία: Ερρίκος Ανδρέου

– Πώς διαμορφώθηκε η συνεργασία σου με τη Λένα Κιτσοπούλου; Πώς συνομιλεί η δική σου σκηνοθετική γλώσσα με τη δική της σκηνική παρουσία;

Σαν παιδική χαρά ήταν η συνεργασία μας. Η Λένα έχει έναν τρόπο να σε κάνει να πιστεύεις ότι τα πάντα είναι έγκυρα. Κι εμένα με αφορά πολύ αυτή η περιοχή. Με έναν τρόπο καταλαβαίνουμε το ίδιο πράγμα για το τι σημαίνει θέατρο, απλά το υλοποιούμε διαφορετικά. Μαθαίνω από τη Λένα και μου αρέσει αυτό.

– Αν κάποιος είχε δει μόνο μία από τις προηγούμενες δουλειές σου, ποια θα ήθελες να είναι και γιατί;

Τι ωραία ερώτηση! Δεν έχω ιδέα. Μάλλον κάτι μικρές παραστάσεις που έκανα παλιά, σε κάτι υπόγεια μέσα στην υγρασία και το κρύο, που χαιρόμασταν αν είχαμε πάνω από 10 θεατές και νόμιζα ότι ήξερα τα πάντα, ενώ δεν είχα ιδέα.

– Ποιο είναι το πιο ασυνήθιστο μέρος ή κατάσταση από όπου έχεις αντλήσει έμπνευση για μια παράσταση;

Το μονοπάτι Λαυρακάς-Αϊ Γιάννης στη Γαύδο.

– Και ποιο είναι το πιο περίεργο ή αμήχανο σχόλιο που έχεις ακούσει ποτέ από θεατή μετά από παράστασή σου;

Πολύ ωραία παράσταση, δεν το περίμενα!

Φωτογραφία: Ερρίκος Ανδρέου

– Είδα στο βιογραφικό σου ότι έχεις σπουδάσει κοινωνικός λειτουργός. Σε ενδιέφερε ποτέ να ασκήσεις αυτό το επάγγελμα;

Το έκανα για ένα διάστημα. Δούλεψα σε ένα κέντρο παιδοψυχικής υγιεινής και στο Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων. Μετά όμως μπήκα στη δραματική σχολή και η ζωή τα έφερε έτσι ώστε επικεντρώθηκα στο θέατρο. Αλλά είναι μια δουλειά που αγαπώ πολύ. Και μια σπουδή που με καθόρισε. Φέτος, ας πούμε, διδάσκω ένα θεατρικό εργαστήρι σε ασυνόδευτους έφηβους πρόσφυγες. Ε, η εμπειρία της δουλειάς αυτής είναι πολύτιμη.

– Υπάρχουν ερωτήσεις που θα ήθελες πολύ να σου κάνει κάποιος;

Γιατί υπάρχουν ακόμα τόσοι άντρες ντυμένοι γυναίκες στις παραστάσεις του ελληνικού θεάτρου;

– Αν μπορούσες να στείλεις μια επιστολή όπως κάνει ο Πέτρος στη μητέρα του, σε ποιον θα απευθυνόσουν και τι περίπου θα ήθελες να πεις;

Δεν θα έστελνα ένα γράμμα κάπου συγκεκριμένα. Θα έκανα μια έκκληση να προσπαθούμε καθημερινά να μην σταματήσει ο διάλογος για την Παλαιστίνη επειδή ο καιρός πέρασε. Θα ήθελα να συνεχίσουμε να θυμόμαστε, να ενημερωνόμαστε, να ρωτάμε και να μιλάμε για αυτή τη γενοκτονία.

Η παράσταση «Σε φιλώ, Πέτρος» θα παίζεται έως τις 13 Απριλίου 2025. Θέατρο Δίπυλον: Σαμουήλ Καλογήρου 2. Κλείσε εισιτήρια ηλεκτρονικά