iStock

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΤΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ ΜΑΚΡΙΑ ΣΟΥ

Πώς γίνεται κάτι τόσο μικρό να είναι τόσο ενοχλητικό; Τα κουνούπια φαίνεται να εφορμούν παντού κι εμείς ψάχνουμε διαρκώς τρόπους να τα ξεφορτωθούμε. Είναι εφικτό;

Η φύση τα πάντα με σοφία εποίησε, λένε. Με σοφία πιθανότατα έφτιαξε και τα ενοχλητικά κουνούπια, που κάθε βράδυ μού επιτίθενται και δεν με αφήνουν να κλείσω μάτι. Εκείνες τις δύσκολες ώρες, θέλω πραγματικά να εξαφανιστούν, αν όχι από προσώπου γης, τουλάχιστον από το σπίτι μου.

Ωστόσο, «στη φύση δεν υπάρχει ο καλός, ο κακός και ο άσχημος. Το αν ένας οργανισμός είναι καλός ή κακός είναι υποκειμενικά βαφτισμένο από τον άνθρωπο, από το αν τον εξυπηρετεί ή όχι. Το ενδιαφέρον είναι πως για όλους τους οργανισμούς έχουμε βρει κάποια χρησιμότητα, αλλά για τα κουνούπια εξακολουθεί να υπάρχει συζήτηση για το ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος τους», είχε σχολιάσει σε παλιότερη συνέντευξή του ο Χρήστος Αθανασίου, καθηγητής Εντομολογίας στο Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Τα λόγια του με έκαναν να τα δω με μια κάποια επιείκεια. Καταλαβαίνω γιατί είναι καλό να αφήνουμε τα έντομα στην ησυχία τους, αλλά και πάλι θα ’θελα πολύ να μην τα ξανασυναντήσω στο υπνοδωμάτιό μου. Άλλωστε, πόσο εύκολο είναι να κοιμηθείς, όταν κάθε 10 λεπτά σηκώνεσαι και αρχίζεις το κυνήγι με μια παντόφλα στο χέρι;

Τι ξέρεις για τα κουνούπια;

  • Από τα περίπου 3.500 είδη κουνουπιών, στην Ελλάδα έχουμε περίπου 60. Από αυτά περίπου 10 είναι ανθρωπόφιλα, δείχνουν δηλαδή μια προτίμηση στο είδος μας.
  • Τα κουνούπια που μας τσιμπούν είναι τα θηλυκά, μιας και χρειάζονται αίμα ως πηγή πρωτεϊνών για την παραγωγή των αβγών τους.
  • Δεν μεταδίδουν όλα τα κουνούπια ασθένειες, γι’ αυτό ας μην μας πιάνει πανικός. Υπεύθυνα για τη μετάδοση της ελονοσίας είναι ορισμένα είδη του γένους Anopheles, για τον ιό του Δυτικού Νείλου είδη του γένους Culex και για τη μετάδοση του Δάγκειου πυρετού ορισμένα είδη του γένους Aedes.
iStock
The bite of a mosquito on human body through the fabric on the leg

Τα κουνούπια και πώς να τα αντιμετωπίσεις

Πώς να καταπολεμήσεις ένα είδος που υπάρχει περισσότερο από 200 εκ. χρόνια; Η καλύτερη λύση είναι η λήψη προληπτικών μέτρων. Αν και ένα μέρος αφορά τα συλλογικά μέτρα που εκτελούνται με ευθύνη της πολιτείας, έχουμε κι εμείς οι πολίτες ενεργό συμμετοχή στην προσπάθεια καταπολέμησής τους. Το βασικότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι ο περιορισμός ή η εξάλειψη των εστιών ανάπτυξής τους στο σπίτι μας και σε κοντινή απόσταση από αυτό. Έτσι, θα επέμβουμε όσο τα κουνούπια βρίσκονται στο στάδιο της προνύμφης, καθώς όταν γίνουν ακμαία είναι πλέον δύσκολο να τα αντιμετωπίζουμε.

7 σημεία που θέλουν προσοχή

  1. Αντικαθιστούμε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα το νερό στα βάζα και αδειάζουμε συχνά τα πιατάκια από τις γλάστρες.
  2. Ελέγχουμε τις σχάρες των φρεατίων, γιατί μπορεί να φράξουν και να παρεμποδίζεται η ροή του νερού προς το δίκτυο αποχέτευσης.
  3. Αν υπάρχουν λακκούβες σε σημεία του κήπου που συγκρατούν νερό, πρέπει να τις γεμίσουμε με χώμα ή να φροντίσουμε να αποστραγγίζουν καλά.
  4. Διατηρούμε καθαρά τα λούκια και τις υδρορροές, ώστε να μην συγκρατούν το νερό της βροχής.
  5. Φροντίζουμε οι εξωτερικές βρύσες να μην στάζουν και ελέγχουμε το αυτόματο πότισμα για διαρροές, ώστε να μην δημιουργούνται εστίες ανάπτυξης κουνουπιών.
  6. Μαζεύουμε παιδικές πισίνες, κουβαδάκια ή άλλα παιχνίδια που αφήνουμε εκτεθειμένα και μαζεύουν νερό.
  7. Αντικαθιστούμε τα σπασμένα τζάμια και κλείνουμε με λεπτή σίτα φεγγίτες ή άλλες οπές εξαερισμού, ώστε τα κουνούπια να μην μπαίνουν στο σπίτι μας.
iStock
abandoned plastic bowl in a vase with stagnant water inside. close up view. mosquitoes in potential breeding."nproliferation of aedes aegypti, dengue, chikungunya, zika virus, mosquitoes.

Τι άλλο μπορεί να προσελκύσει τα κουνούπια

Οι οσμές του σώματός μας, η θερμότητα που εκπέμπουμε και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέουμε λειτουργούν σαν ραντάρ για τα κουνούπια. Αυτό σημαίνει πως μας εντοπίζουν ευκολότερα όσο αυξάνεται ο όγκος του σώματός μας, καθώς αυξάνεται η θερμότητα και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουμε. Εξίσου ελκυστικούς μας κάνει και η σωματική δραστηριότητα, γιατί αυξάνει την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα και ουσιών όπως ο ιδρώτας και το γαλακτικό οξύ.

Το χρώμα των ρούχων μας φαίνεται, επίσης, να λειτουργεί ως «κάλεσμα» για τα μικρά αυτά έντομα. Προτιμάμε τα λευκά από τα σκούρα, που μάλλον τους αρέσουν λιγότερο.

iStock
Annoyed woman in pajamas holding a fly swatter and trying to kill a mosquito in her bedroom

Ποιο εντομοαπωθητικό να επιλέξω;

Τι γίνεται όταν τα κουνούπια παραμένουν παρ’ όλες τις προσπάθειές μας; Για αρχή, μπορούμε να προμηθευτούμε εντομοαπωθητικά σκευάσματα, τα οποία πρέπει να είναι εγκεκριμένα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες δραστικών ουσιών (αναγράφονται στην ετικέτα κάθε προϊόντος) με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα:

  • Τα συνθετικά χημικά (π.χ. DEET, Iκαριδίνη/Icaridin, IR 3535 κ.ά.).
  • Τα προϊόντα φυτικής προέλευσης (π.χ. Citriodiol geraniol κ.ά.).

Όσον αφορά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους, δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Οπότε, το ποιο θα επιλέξουμε είναι προσωπική απόφαση.

Κουνούπια: Ξέρετε πώς να τα αντιμετωπίσετε;
iStock

«Όλα τα σκευάσματα εφαρμόζονται σε ακάλυπτο δέρμα, αλλά επειδή τα κουνούπια μπορούν να μας τσιμπήσουν και πάνω από τα ρούχα ψεκάζουμε κι αυτά, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους. Επίσης, να σημειωθεί ότι η εφαρμογή μεγαλύτερων ποσοτήτων δεν οδηγεί σε μεγαλύτερη χρονική περίοδο προστασίας», μας ενημερώνει ο δρ Αντώνιος Μιχαηλάκης, Ερευνητής A’ στην Επιστημονική Διεύθυνση Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου LIFE CONOPS.

Γενικά, δεν υπάρχει μία μέθοδος που να μας προστατεύει απόλυτα. Χρειάζεται ολοκληρωμένη διαχείριση των κουνουπιών και συνδυασμός λύσεων. Δεν αρκούν, επομένως, τα εντομοαπωθητικά, αλλά μαζί με τις σίτες στα παράθυρα και τις πόρτες, τη χρήση κουνουπιέρας, τη χρήση ανεμιστήρων και κλιματιστικών, ίσως και κάποια άλλα φυσικά τεχνάσματα, θα μπορέσουμε να απολαύσουμε πιο ήρεμα τα καλοκαιρινά μας βράδια.

Κουνούπια, βραχιολάκια και φυτά

Τι ρόλο παίζουν τα διάφορα βραχιόλια και οι συσκευές υπερήχων που κυκλοφορούν στην αγορά και υπόσχονται να μας γλιτώσουν από τους ανεπιθύμητους επισκέπτες; «Ας προτιμήσουμε σκευάσματα που αποδεδειγμένα λειτουργούν», απαντά ο ειδικός.

Μήπως, όμως, μπορούν μερικά φυτά να κρατήσουν μακριά τα κουνούπια, όπως ακούγεται συχνά; «Πρόκειται για... αστικό μύθο», εξηγεί. «Μπορεί κάποια από αυτά να εκκρίνουν χημικές ενώσεις που απωθούν τα κουνούπια, αλλά οι ποσότητες είναι μικρές. Σε έναν μικρό βαθμό, οι μικροποσότητες αυτές καταφέρνουν να τα μπερδεύουν, αλλά σίγουρα δεν είναι η λύση του προβλήματος».

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.