ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΜΟΝΟ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Το κλισέ θέλει τις διακυμάνσεις στις ορμόνες να επηρεάζουν πολύ τις γυναίκες. Μια νέα μελέτη έρχεται να το ανατρέψει, με πρωτοφανή στοιχεία για τα αρσενικά.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από memes με άνδρες να ρωτούν τις συντρόφους τους «Αγάπη μου, τι έχεις;» και εκείνες –ενώ είναι μουτρωμένες– να απαντούν «Τίποτα». Πέραν της λαϊκής κατανάλωσης που γίνεται για το ακατανόητο της ψυχολογίας των γυναικών, στο επίκεντρο τίθεται το ορμονικό μας σύστημα. Που ιστορικά αναφέρεται ότι επηρεάζει την ψυχολογία μας, άρα και ό,τι άλλο κάνουμε μέσα στην ημέρα, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας μας.

Ήξερες πως έως το 1993 η επιστημονική κοινότητα είχε αποκλεισμένες τις γυναίκες από την έρευνα; Βασιζόταν ιστορικά σε αρσενικά ζώα και κύτταρα, με την υπόθεση ότι τα αποτελέσματα ισχύουν εξίσου και στα θηλυκά! Τα οποία θηλυκά κρίνονταν ως απρόβλεπτα, λόγω των ορμονών τους.

Το αποτέλεσμα είναι να οδηγούνται οι μελέτες σε μεροληπτική κατανόηση της ανθρώπινης υγείας και ασθενειών. Βλέπεις, οι γυναίκες έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να εμφανίσουν σοβαρές παρενέργειες από φάρμακα, πολύ περισσότερο από την στιγμή που η ενδεικνυόμενη δοσολογία στα περισσότερα προσδιορίστηκε βάσει κλινικών δοκιμών που έγιναν σε άνδρες. Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι οι γυναίκες μπορεί να μην έχουν τα ίδια οφέλη με τους άνδρες από τα φάρμακα.

Από το 1993, οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το ήμισυ των συμμετεχόντων στις κλινικές έρευνες, ωστόσο συνεχίζουν να μην αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα σε μελέτες ορισμένων φαρμάκων. Για παράδειγμα, αυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία καρδιαγγειακών παθήσεων και ψυχιατρικών διαταραχών.

Ακόμα και μελέτες που γίνονται σε πειραματόζωα –και συχνά οδηγούν σε ιατρικές ανακαλύψεις– έως το 2010 χρησιμοποιούσαν πέντε φορές περισσότερα αρσενικά ζώα από ό,τι θηλυκά. Πολλές φορές δεν υπήρχε καν επιστημονική αιτιολόγηση. Βέβαια, η αποσύνδεση δημιουργούσε ανησυχία. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι επιστήμονες που αναγνωρίζουν τη σημασία των διαφορών των φύλων στην υγεία και τις ασθένειες, ενώ με αλλαγές πολιτικών απαιτείται από εργαστήρια που παίρνουν επιχορήγηση να εξετάζουν το βιολογικό φύλο στις έρευνές τους και να αναλύουν τα δεδομένα ανά φύλο.

iStock

Οι ορμόνες επανεξετάζονται

Πρόσφατη έρευνα αμφισβήτησε τις αιωνόβιες υποθέσεις που οδήγησαν στον αποκλεισμό των γυναικών από την έρευνα λόγω των ορμονών τους, διαπιστώνοντας πως τα αρσενικά ποντίκια ήταν πιο απρόβλεπτα από τα θηλυκά. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να μην ευσταθεί η υπόθεση πως τα θηλυκά είναι πιο μεταβλητά λόγω ορμονικών διακυμάνσεων.

Τη μελέτη έκαναν ερευνητές από το University of Michigan και δημοσιεύτηκε στο Nature Communications. Ανέλυσε τη συμπεριφορά θηλυκών και αρσενικών ποντικιών, σε μια ποικιλία κοινωνικών και συμπεριφορικών τεστ. Αυτά είχαν σχεδιαστεί για να μετρήσουν παραμέτρουν όπως η κοινωνική συμπεριφορά, το άγχος και η κινητική δραστηριότητα.

Τα ποντίκια έκαναν επαναλαμβανόμενα τεστ (20 λεπτών κάθε φορά) μέσα σε μια περίοδο αρκετών εβδομάδων, ώστε να διασφαλιστεί πως η συμπεριφορά τους ήταν συνεπής. Για να αναλυθούν τα δεδομένα, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι χρησιμοποίησαν στατιστικό μέτρο που λέγεται «συντελεστής διακύμανσης». Το μοντέλο αυτό αναπτύχθηκε το 2015 και μετρά (με εξελιγμένες κάμερες των 30 καρέ ανά δευτερόλεπτο και τεχνητή νοημοσύνη) το μέγεθος της μεταβλητότητας σε ένα σύνολο δεδομένων.

Βάσει του μέτρου, τα αρσενικά ποντίκια είχαν υψηλότερο συντελεστή διακύμανσης σε σύγκριση με τα θηλυκά. Γεγονός που δείχνει ότι η συμπεριφορά τους ήταν πιο μεταβλητή ή απρόβλεπτη. Διαπιστώθηκε πως ο οιστρικός κύκλος των θηλυκών έδειξε πολύ ασθενή επίδραση στη συμπεριφορά τους. Έτσι, οι συγγραφείς της μελέτης σημείωσαν πως οι ορμονικές διακυμάνσεις ίσως να μην είναι ο κύριος οδηγός της μεταβλητότητας της συμπεριφοράς.

Προτείνουν ότι αυτή η αυξημένη μεταβλητότητα στα αρσενικά ποντίκια μπορεί να οφείλεται σε γενετικές διαφορές ή άλλους παράγοντες, που δεν σχετίζονται με ορμονικές διακυμάνσεις. Παρεμπιπτόντως, αναφέρθηκε και ότι οι ορμόνες στους άνδρες αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Χαρακτηριστικά, σημειώθηκε το εξής: «Τα αρσενικά ποντίκια που ζουν μαζί, δημιουργούν ιεραρχία κυριαρχική. Τα alpha males έχουν 10 φορές περισσότερη τεστοστερόνη από τα υποτακτικά».

Όπως δήλωσε στους New York Times η Dr. Aditi Bhargava, που μελετά τις διαφορές των φύλων και τη βιολογία του στρες στο University of California, «στην πραγματικότητα, μπορεί να είχαμε καταλάβει λάθος αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 100 χρόνια: Η διακύμανση των ανδρικών ορμονών επηρεάζει τη συμπεριφορά περισσότερο από τις γυναικείες ορμόνες».

Η εργασία επισημαίνει την ανάγκη να αμφισβητηθούν οι υποθέσεις και οι προκαταλήψεις στην επιστημονική έρευνα και να διασφαλίσει πως η μελέτη είναι συμπεριληπτική και αντιπροσωπευτική και των δύο φύλων.