ΑΛΛΕΡΓΙΑ Ή ΙΩΣΗ; ΕΤΣΙ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

Αν δεν ξέρεις τι έχει ο συνάδελφος που φτερνίζεται όλη την ώρα, ή αν αναρωτιέσαι κι εσύ τι σου συμβαίνει και τρέχει διαρκώς η μύτη σου, υπάρχει τρόπος να τα ξεχωρίσεις. Μάθε ποιες είναι οι σημαντικές διαφορές παρά τις ομοιότητές τους και λάβε τα μέτρα σου.

Όλοι έχουμε έναν συνάδελφο ή έναν φίλο που συνηθίζει να φτερνίζεται και να φυσάει τη μύτη του κάθε τρεις και λίγο, επιμένοντας ότι είναι αλλεργικό – άρα δεν κολλάει. Και σίγουρα ξέρουμε πολύ περισσότερους που διαχωρίζουν το κρυολόγημα από την ίωση, γιατί θυμούνται τη στιγμή που τους φύσηξε ένα αεράκι και τάχα μου «κρύωσαν» – άρα επίσης θεωρούν ότι δεν κολλάει.

Το πιο παράξενο, όμως, είναι ότι μερικές φορές εμείς οι ίδιοι, όταν αρρωσταίνουμε από μία ίωση μπορεί να μην αντιληφθούμε αν πρόκειται για κάτι καινούργιο που, ναι, κολλάει ή αν μας θυμήθηκε η εποχική αλλεργία μας.

Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά και να ξέρουμε τι κολλάει και τι όχι, καλό είναι να μπορούμε να διαχωρίζουμε τις διαφορές μιας ίωσης, που λέγεται αλλιώς και κοινό κρυολόγημα (άρα οφείλεται σε ιό και άρα κολλάει) από την αλλεργία.

Ενώ και τα δύο προκαλούν φτέρνισμα στις πιο ακατάλληλες στιγμές, ο τρόπος με τον οποίο οι αλλεργίες και τα κρυολογήματα επηρεάζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι πολύ διαφορετικός.

Pexels Karolina Grabowska

Εποχικές αλλεργίες και ιώσεις: Ποιες είναι οι βασικές διαφορές;

Οι αλλεργικές αντιδράσεις εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιλαμβάνεται μια αβλαβή ουσία ως επικίνδυνη. Σε απάντηση, το σώμα απελευθερώνει μια ποικιλία χημικών ουσιών, όπως η ισταμίνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει μια σειρά ήπιων έως απειλητικών για τη ζωή συμπτωμάτων, με την αναφυλαξία να είναι η πιο σοβαρή.

Οι εποχικές αλλεργίες, που μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα της αλλεργικής ρινίτιδας, συμβαίνουν συνήθως όταν σε μια αλλαγή της εποχής απελευθερώνεται στο περιβάλλον γύρη που ερεθίζει το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων. Σε κάποιους, βέβαια, υπάρχουν αλλεργικά συμπτώματα όλο τον χρόνο, ανάλογα με την ουσία που διεγείρει το δικό τους ανοσοποιητικό . Αν για παράδειγμα κάποιος είναι αλλεργικός στην οικιακή σκόνη (ακάρεα) ή στο τρίχωμα της γάτας και ζουν γάτες στο διπλανό διαμέρισμα, τότε θα φτερνίζεται όλο τον χρόνο...

Από την άλλη, τα κοινά κρυολογήματα προκαλούνται από ιούς. Ενώ ο πιο συνηθισμένος ένοχος είναι ο ρινοϊός, άλλοι ταχέως εξαπλούμενοι ιοί όπως η γρίπη, ο RSV ή και ο κορονοϊός μπορούν να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώματα.

Δεδομένης της ιογενούς προέλευσής τους, τα κρυολογήματα είναι μολυσματικές ασθένειες που μπορούν να εξαπλωθούν εύκολα σε άλλους μέσω της στενής επαφής, ενώ οι αλλεργίες είναι μια ατομική ανοσολογική απόκριση και δεν μπορούν να μεταδοθούν.

Δύο σημαντικές διαφορές που αξίζει να προσέξεις

Τα συμπτώματα της αλλεργίας τείνουν να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από αυτά του κρυολογήματος, δεν κάνουν έναν «κύκλο» επιδείνωσης και βελτίωσης, και υποχωρούν μόνο όταν αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή (αντιισταμινικά) ή όταν η έκθεση στην ουσία ενεργοποίησης σταματά.

Τα συμπτώματα του κρυολογήματος συνήθως διαρκούν 4-7 ημέρες και δεν υπάρχουν φάρμακα για να τα σταματήσουν εντελώς. Όπως αναφέραμε, πρέπει να ολοκληρωθεί ένας κύκλος ανάρρωσης. Όσο λοιπόν διαρκούν, χρειάζεται να ξεκουραζόμαστε, να πίνουμε πολλά υγρά και να παίρνουμε αρκετές βιταμίνες.

Μία άλλη σημαντική διαφορά είναι η εποχή: Η άνοιξη και η μετάβαση προς το καλοκαίρι είναι η εποχή που στο περιβάλλον υπάρχουν περισσότερες αλλεργιογόνες ουσίες, ενώ οι ιώσεις ελαττώνονται. Αντίθετα, το φθινόπωρο και η μετάβαση προς τον χειμώνα είναι μια εποχή που οι ιοί εμφανίζονται ο ένας μετά τον άλλο. Είναι λοιπόν πιθανότερο το φθινόπωρο να έχουμε αρρωστήσει από κάποια ίωση και την άνοιξη να μας έχει επηρεάσει κάποια αλλεργία εφόσον είμαστε αλλεργικοί, χωρίς φυσικά να αποκλείεται και το αντίθετο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;

Τα πιο συχνά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:

• Φτέρνισμα κατά συρροή
• Ρινική καταρροή
• Μπούκωμα
• Φαγούρα σε λαιμό, μάτια, μύτη (ή και μόνο σε ένα από αυτά)
• Βήχας
• Δακρυσμένα μάτια
• Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
• Πονοκέφαλος
• Έκζεμα-ξηροδερμία που συνδυάζεται με φαγούρα και δημιουργία δερματικών φυσαλίδων
• Εξάνθημα
• Κακουχία

iStock

Ο/η ασθενής θα εμφανίσει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα αμέσως μόλις έρθει σε επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο, τα πιο συχνά εκ των οποίων είναι:

• Γύρη
• Γρασίδι
• Μύκητες
• Ακάρεα
• Σκόνη
• Τρίχωμα ζώων
• Φτερά πτηνών
• Σάλιο ζώων

«Κάποια συμπτώματα, όπως οι επίμονοι πονοκέφαλοι και η κακουχία, αφορούν κυρίως περιπτώσεις κατά τις οποίες η έκθεση στο αλλεργιογόνο διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο πυρετός σχεδόν ποτέ δεν αποτελεί σύμπτωμα μιας αλλεργίας. Ορισμένοι από τους ασθενείς εμφανίζουν την κλινική εικόνα που περιγράψαμε κατά τη διάρκεια ορισμένων χρονικών περιόδων μέσα στον χρόνο. Αυτό οφείλεται στο ότι η έκθεσή τους στα αλλεργιογόνα για το διάστημα αυτό είναι μεγάλη. Αντιθέτως, άλλοι παρουσιάζουν συμπτώματα όλο το χρόνο», αναφέρει ο Μιχαήλ Τσούνης, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος.

Βασικά συμπτώματα ενός κοινού κρυολογήματος

Τα πιο συχνά συμπτώματα του κρυολογήματος είναι:

• Φτέρνισμα
• Βουλωμένη μύτη ή ρινική καταρροή
• Πυρετός
• Ήπιοι πόνοι στο σώμα
• Πονόλαιμος ή γδάρσιμο στον λαιμό
• Βήχας, είτε παραγωγικός, είτε ξηρός
• Κούραση, κακουχία
• Μυϊκοί πόνοι

iStock

Το κρυολόγημα συνήθως ξεκινάει με κάποια συμπτώματα, όπως κακουχία και πονόλαιμος, και ακολουθούν η καταρροή και λίγο αργότερα ο βήχας. Μας δίνει την αίσθηση ότι κάτι συμβαίνει στο σώμα μας και αρρωσταίνει, μπορεί να νιώθουμε ότι κρυώνουμε περισσότερο ή ότι έχουμε την ανάγκη να κοιμηθούμε, δηλαδή υπάρχουν συνοδά συμπτώματα που παραπέμπουν σε μια μη φυσιολογική κατάσταση η οποία επιδεινώνεται, δεν είναι μόνο μερικά φτερνίσματα και λίγη καταρροή. Αντίθετα, τα φτερνίσματα της αλλεργίας μπορεί να είναι πολλά και συνεχόμενα και να έχουν την τάση να εμφανίζονται συγκεκριμένες ώρες της ημέρας.

Πώς θα εξακριβώσετε ότι είναι κρυολόγημα

Για να διαπιστώσετε αν έχετε κάποιο κρυολόγημα, προσπαθήστε να θυμηθείτε αν 2-4 ημέρες πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων σας ήρθατε σε επαφή με κάποιον που είχε επίσης κρυολόγημα και αν 1-2 μέρες πριν είχατε την αίσθηση ότι κρυώνατε.

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι την ώρα που νιώσατε κρύο (συνήθως κάποιο δροσερό κύμα αέρα), το ανοσοποιητικό σας σύστημα έχανε την αποτελεσματικότητά του και έτσι ο ιός που βρισκόταν στο σώμα σας βρήκε μειωμένη την άμυνά σας και μπόρεσε να πολλαπλασιαστεί και να δώσει συμπτώματα. Τέλος, αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας ή ένας συγκάτοικός σας έχει ή είχε ίωση, δεν χρειάζεται να το ψάξετε: δεν έχετε αλλεργία!