ΕΧΕΙΣ ΑΚΟΥΣΕΙ ΠΟΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ;

Είναι πολύ πιθανό να μην έχεις ακούσει ποτέ για τους παραθυρεοειδείς αδένες, αν και είναι πολύ σημαντικοί για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας. Μάθε, λοιπόν, τι ρόλο παίζουν στην υγεία μας οι μικροσκοπικοί αυτοί αδένες.

Είμαι σχεδόν βέβαιη ότι γνωρίζεις τι είναι ο θυρεοειδής αδένας. Οι πιθανότητες να μην έχεις κάνει εξετάσεις για κάποια πάθησή του είναι λίγες. Αν πάλι δεν έχεις κάνει εσύ, τότε σίγουρα γνωρίζεις κάποιον που να έχει κάνει. Γνωρίζεις, όμως, τι είναι οι παραθυρεοειδείς αδένες; Αν και είναι πολύ σημαντικοί για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας (θα διαβάσεις παρακάτω γιατί), οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τους έχουν ακούσει ποτέ.

Με απλά λόγια, πρόκειται για μικροσκοπικούς αδένες (σε μέγεθος μπιζελιού) που βρίσκονται πίσω από τον θυρεοειδή αδένα στον λαιμό. Η πλειοψηφία των ανθρώπων έχει τέσσερις. Μην σε μπερδέψει, ωστόσο, το όνομά τους, ο ρόλος τους δεν σχετίζεται με εκείνον του θυρεοειδή.

Τι ρόλο παίζουν οι παραθυρεοειδείς αδένες

Οι παραθυρεοειδείς αδένες παράγουν την παραθορμόνη ή παραθυρεοειδή ορμόνη (ΡΤΗ). Τι κάνει η ορμόνη αυτή; Όπως εξηγεί σε άρθρο του ο Robert Shmerling από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, μεταξύ άλλων:

• Ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στον οργανισμό. Το μέταλλο αυτό έχει πολλούς σημαντικούς ρόλους, όπως η διατήρηση της αντοχής των οστών, η φυσιολογική λειτουργία των νεύρων και των μυών, και η διασφάλιση της σωστής πήξης του αίματος.
• Ρυθμίζει τα επίπεδα φωσφόρου. Μεταξύ άλλων, ο φώσφορος αποτελεί βασικό συστατικό του DNA, των οστών και των δοντιών, ενεργοποιεί διάφορα ένζυμα (όπως αυτά που είναι απαραίτητα για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων) και βοηθά στη λειτουργία των νεύρων και των μυών.
• Ρυθμίζει τα επίπεδα της βιταμίνης D. Η PTH ρυθμίζει την παραγωγή του ενζύμου που μετατρέπει την ανενεργή βιταμίνη D σε μια ενεργή μορφή, που βοηθά το έντερο να απορροφήσει ασβέστιο και μειώνει την απώλειά του στα ούρα.

Έτσι, για παράδειγμα, αν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα πέσουν, οι παραθυρεοειδείς αδένες παράγουν περισσότερη PTH, ώστε τα οστά να απελευθερώσουν το αποθηκευμένο ασβέστιο και οι νεφροί να περιορίσουν την απώλειά του μέσω των ούρων.

iStock

Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα

– Υπερπαραθυρεοειδισμός

Είναι η πάθηση που οφείλεται στην υπερδραστηριότητα των παραθυρεοειδών αδένων, που σημαίνει ότι οι παραθυρεοειδείς αδένες παράγουν περισσότερη από την κανονική ποσότητα PTH. Αυτό οδηγεί μεταξύ άλλων στην αύξηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα (μπορεί να οδηγήσει σε νεφρολιθίαση αλλά και οστεοπόρωση) και μείωση των επιπέδων φωσφόρου, και μπορεί να οφείλεται π.χ. σε κάποιον καλοήθη όγκο ή σε ανεπάρκεια βιταμίνης D.

– Υποπαραθυρεοειδισμός

Στην περίπτωση αυτή έχουμε μειωμένη έκκριση παραθορμόνης στο αίμα. Ορισμένες από τις πιο συνηθισμένες αιτίες είναι προηγούμενη χειρουργική επέμβαση (π.χ. στα πλαίσια θυρεοειδεκτομής) ή κάποιο αυτοάνοσο.

– Καρκίνος των παραθυρεοειδών

Είναι σπάνιος και, όπως αναφέρει η έκδοση Harvard Health Publishing, στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται ορισμένες γενετικές ασθένειες και προηγούμενη θεραπεία με ακτινοβολία στον αυχένα.

iStock

Κλείνοντας, ο Shmerling σχολιάζει (ίσως με παράπονο) τον λόγο που τόσο σπάνια ακούμε για αυτούς: «Είναι ένα από τα μέρη του σώματός μας που παίζουν τεράστιο ρόλο στην υγεία μας, αλλά δεν εκτιμώνται, γιατί είναι τόσο καλά σε αυτό που κάνουν».