ΓΙΑΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΑΡΡΩΣΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΔΕΙΑ;

Αν παρατηρείς να συμβαίνει συχνότερα από όσο μπορείς να δεχτείς, υπάρχουν έρευνες που εξηγούν το γιατί αρρωσταίνεις στην άδεια.

Περιμένεις τις μέρες της άδειας πώς και πώς, για να χαλαρώσεις και να απολαύσεις εξόδους και συναντήσεις με τους φίλους σου και εκεί που έχεις ολοκληρώσει τις ατελείωτες υποχρεώσεις των τελευταίων ημερών και λες «τώρα θα κάτσω», κάθεσαι και... δεν μπορείς να σηκωθείς.

Προφανώς δεν υπάρχει «καλή εποχή» για να αρρωστήσει κανείς, όμως η άδειά σου είναι σίγουρα η χειρότερη περίοδος. Δεν είναι περίεργο, όμως, αυτό; Γιατί να αρρωσταίνεις όταν ακριβώς το σώμα σου αρχίζει να απολαμβάνει την πολυπόθητη χαλάρωση;

Το 2002 ο Δανός ψυχολόγος, Ad Vingerhoets, ονόμασε το φαινόμενο του να νιώθεις καταβεβλημένος τα σαββατοκύριακα ή στις διακοπές «ασθένεια της ξεκούρασης». Και παρόλο που δεν αποτελεί μία καταγεγραμμένη ιατρική πάθηση, «είναι σίγουρα κάτι που παρατηρούμε στους ασθενείς», όπως αναφέρει σε άρθρο ο γιατρός, διευθυντής νοσοκομείου στη Νότια Καλιφόρνια, Dr. Jay Lee.

iStock

Στην «ασθένεια της ξεκούρασης» μπορεί κανείς να νιώθει σα να υποφέρει από κάποια ίωση ή γρίπη: να πονούν οι μύες του, να έχει εξάντληση ή και πονοκέφαλο, χωρίς να υπάρχει κάποια λοίμωξη. Οι αιτίες γι’ αυτό μπορεί να ποικίλουν, πάντως φαίνεται πως όλα ξεκινούν από την ίδια την ξεκούραση.

iStock

Άρρωστος στην άδεια: Ο ρόλος του στρες

Για να μας εξηγήσουν οι επιστήμονες το γιατί ορισμένες φορές είμαστε άρρωστοι στην άδεια, μας καλούν να αναλογιστούν τι συνέβη την περίοδο πριν την άδεια: Οι περισσότεροι από εμάς, για να καταφέρουμε να απολαύσουμε μία ή δύο εβδομάδες διακοπών (ανεξαρτήτως εποχής μα ειδικά τον χειμώνα) χρειάζεται να «πήξουμε» στη δουλειά αρκετές ημέρες (εβδομάδες ή και μήνες) νωρίτερα, δουλεύοντας παραπάνω ώρες και με τρομερό στρες, προκειμένου να «κλείσουμε» υποχρεώσεις και να ανταποκριθούμε σε deadlines.

Σε αυτή την περίοδο έντονου στρες, το σώμα μας εκκρίνει ορμόνες, όπως η επινεφρίνη (γνωστή και ως αδρεναλίνη) και η κορτιζόλη, οι οποίες πυροδοτούν μια σειρά σωματικών αλλαγών για να μας βοηθήσουν να ανταπεξέλθουμε: Ο παλμός και η αναπνοή μας επιταχύνονται και το ανοσοποιητικό μας σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση υψηλής εγρήγορσης, ώστε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε «απειλή» χωρίς να αρρωστήσουμε.

«Σε μικρές δόσεις, η απόκριση αυτή στο στρες είναι σημαντική, γιατί μας βοηθά στην επίτευξη του στόχου μας», εξηγεί ο Dr. Lee. «Αλλά μόλις υποχωρήσει το «πρόβλημα», η απόκριση ανατρέπεται και αυτό μπορεί να επηρεάσει και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Όταν βγαίνουμε, δηλαδή, από μία τέτοια κατάσταση, είναι σα να εγκαταλείπουμε την επιφυλακή μας, τόσο ψυχολογικά όσο και βιολογικά», συμπληρώνει και συνεχίζει: «Αυτή η απότομη ταλάντευση στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μπορεί να είναι αρκετή για να μας αφήσει ευάλωτους. Όπως συμβαίνει στα άτομα με ημικρανίες: μπορεί να εμφανίσουν το φαινόμενο γνωστό ως «ημικρανία του σαββατοκύριακου». Η αιτία δεν είναι απολύτως σαφής, αλλά ενδέχεται να έχει να κάνει με τις απότομες αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών όταν τελειώνει μια αγχωτική περίοδος».

iStock

Και πριν βιαστείς να πεις ότι στη δουλειά βρίσκεσαι σε μια μόνιμη κατάσταση στρες, ανεξαρτήτως εποχής, τότε αποτελεί και αυτό έναν λόγο να αρρωσταίνεις στην άδεια, γιατί έχεις ένα μόνιμα καταπονημένο ανοσοποιητικό σύστημα: «Συνήθως, όταν είμαστε πολυάσχολοι δεν σκεφτόμαστε τι συμβαίνει μέσα μας, έτσι ακόμα κι αν μία κατάσταση προετοιμάζεται για καιρό, την αντιλαμβανόμαστε όταν πλέον σταματούν οι καθημερινές υποχρεώσεις μας και έχουμε λίγο παραπάνω χρόνο να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας», λέει στο ίδιο άρθρο η ανοσολόγος Purvi Parikh.

Την ίδια ώρα, κατά τις πολύ απαιτητικές περιόδους στη δουλειά είναι δύσκολο να διατηρήσουμε την τυπική ρουτίνα μας: Μπορεί να κοιμόμαστε πιο αργά, να μην τρώμε επαρκώς και θρεπτικά, να μην αθλούμαστε. Να μη φροντίζουμε, δηλαδή, τον εαυτό μας όπως χρειάζεται για να ανταποκρίνεται στην καθημερινότητα. Αυτή η αλλαγή μπορεί να «ρίχνει» την ενέργεια, τη διάθεση και την ευεξία μας, ακόμα κι αν δεν μας αρρωσταίνει κανονικά. Όμως, η κατάσταση αυτή εξαντλεί το ανοσοποιητικό, «ανοίγοντας την πόρτα» ώστε να εισβάλλουν μικρόβια και ιοί με την πρώτη ευκαιρία.

Η πρώτη αυτή ευκαιρία μπορεί να είναι τα ταξίδια με το που ξεκινά η άδεια ή οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις που ξεκινούν μέρες πριν από αυτήν και μας βρίσκουν σε κλειστούς χώρους με μεγάλο συνωστισμό.

iStock

Πώς θα αποφύγεις να είσαι άρρωστος/η στην άδεια;

Προσπάθησε να διαχειρίζεσαι το στρες στην καθημερινότητά σου

Ακόμα κι αν κάποιες μέρες στη δουλειά είναι δύσκολες, προσπάθησε να μην πιέζεσαι επιπλέον. Κοιμήσου νωρίτερα τα βράδια εκείνα, κάνε διαλείμματα μέσα στη μέρα για να φας ένα ωραίο γεύμα, δοκίμασε να χαλαρώνεις με αναπνοές και stretching.

Αύξησε την ενίσχυση του οργανισμού σου

Τις μέρες με έντονο στρες φρόντισε το ανοσοποιητικό σου: τρώγε σωστά γεύματα, πλούσια σε βιταμίνες, προσπάθησε να κοιμάσαι επαρκώς, έχε το σώμα σου σε κίνηση (π.χ. περπάτα). Επιπλέον, προσπάθησε να προστατευτείς από μικρόβια: πλένε καλά τα χέρια σου, φόρα μάσκα σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό, μείνε μακριά από αρρώστους.

Φρόντισε να ενυδατώνεσαι καλά αν ταξιδεύεις

Τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, προσπάθησε να πίνεις πολύ νερό, καθώς συμβαίνει στα ταξίδια να αφυδατωνόμαστε και αυτό προκαλεί πονοκέφαλο και εξάντληση. Αν αναρωτιέσαι πόσο νερό πρέπει να πίνεις, έχουμε μιλήσει γι’ αυτό σε προηγούμενο άρθρο.

Μπες σε ψυχολογία άδειας… σταδιακά

Η αλλαγή στο ανοσοποιητικό σου σύστημα θα είναι πολύ απότομη αν από τη μία μέρα που δούλευες πυρετωδώς, την επόμενη πέσεις σε… χειμερία νάρκη. Πήγαινέ το σταδιακά, διατηρώντας κάπως τη ρουτίνα σου, π.χ. ξύπνα σχετικά νωρίς τις πρώτες μέρες της άδειας και μείνε σε κίνηση, έστω κι αν βγεις για βόλτες, για να κάνεις τη μετάβαση πιο ομαλή για τον οργανισμό σου.