ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΞΥΠΝΑΝΕ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ

Κι όμως φαίνεται ότι υπάρχει εξήγηση για το ότι οι γυναίκες κοιμούνται κατά κανόνα πιο ελαφρά και ξυπνάνε πιο εύκολα. Την απάντηση έδωσε μία έρευνα που έγινε σε άτομα των δύο φύλων κατά τη διάρκεια μιας αναισθησίας στο χειρουργείο.

Το ότι οι γυναίκες στατιστικά κάνουν πιο ανήσυχο ύπνο, ξυπνάνε πιο συχνά το βράδυ, αντιμετωπίζουν προβλήματα αϋπνίας και πολύ πρωινής αφύπνισης είναι κάτι που δεν χρειάζονται έρευνες για να διαπιστωθεί, ωστόσο επιβεβαιώνεται περίτρανα από αυτές.

Μάλιστα, όπως έχει φανεί μέσα από τα ερευνητικά δεδομένα, οι ορμόνες και η διαφοροποίηση του γυναικείου εγκεφάλου έναντι του αντρικού αποτελούν τις βασικές αιτίες του φαινομένου.

Τώρα, έρχεται μία νέα έρευνα η οποία αν και δεν εστιάζει στον φυσιολογικό νυχτερινό ύπνο, επιβεβαιώνει τον κανόνα και φωτίζει τις αιτίες του.

Οι γυναίκες ξυπνάνε πιο συχνά σε μια επέμβαση

Πρόκειται για μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences και αφορά την αφύπνιση κατά τη διάρκεια των χειρουργικών επεμβάσεων. Διότι, ίσως δεν γνώριζες ότι οι άνθρωποι ξυπνούν απροσδόκητα –περίπου 1 σε κάθε 1.500 επεμβάσεις– ενώ μια εγχείρηση βρίσκεται σε εξέλιξη και ότι αυτό συμβαίνει πιο συχνά σε γυναίκες.

iStock

Οι ερευνητές, μετά από σειρά πειραμάτων που έκαναν σε ποντίκια και ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι τα θηλυκά ξυπνούν πιο εύκολα από την αναισθησία αλλά και κατά τη διάρκειά της, και ότι η τεστοστερόνη είναι αυτή που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο πόσο γρήγορα και βαθιά κοιμόμαστε και πόσο εύκολα ξυπνάμε.

Πόσο μοιάζει η αναισθησία με τον φυσιολογικό ύπνο;

Αν και η αναισθησία είναι ένας «ύπνος» διαφορετικός από τον φυσιολογικό –ένα άτομο χάνει την ικανότητα να αισθάνεται πόνο, να σχηματίζει αναμνήσεις ή να κινείται–, αποδεικνύεται ότι και αυτή δρα στην περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τον ύπνο και τη διέγερση, και ονομάζεται υποθάλαμος.

Ο υποθάλαμος, όπως είναι γνωστό, είναι ευαίσθητος στις ορμόνες φύλου. Έτσι, ο Max Kelz, αναισθησιολόγος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, και η ομάδα του αποφάσισαν να δοκιμάσουν την επίδραση των ορμονών στην αναισθησία. Για τον σκοπό αυτό, αφαίρεσαν τα γεννητικά όργανα σε μια ομάδα ποντικών και συνέκριναν τα αποτελέσματα με εκείνα των μη χειρουργημένων ζώων.

Τι έδειξε η έρευνα

Διαπιστώθηκε ότι τα αρσενικά ποντίκια, των οποίων οι όρχεις είχαν αφαιρεθεί, ήταν πιο πιθανό να μην αποκοιμηθούν τόσο αποτελεσματικά, όσο τα αρσενικά ποντίκια με όρχεις. Η απόκρισή τους στην αναισθησία έμοιαζε μάλιστα με εκείνη των θηλυκών ποντικιών.

Από την άλλη, τα θηλυκά ποντίκια που δεν είχαν ωοθήκες, δεν αντέδρασαν διαφορετικά από εκείνα που είχαν. Έτσι, οι επιστήμονες οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι είναι η τεστοστερόνη που ευθύνεται.

Για να το επιβεβαιώσουν, χορήγησαν τεστοστερόνη τόσο σε αρτιμελή όσο και σε χειρουργημένα αρσενικά ποντίκια και διαπίστωσαν ότι πράγματι αύξησε την απόκριση στην αναισθησία και στα δύο.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες έλεγξαν τους εγκεφάλους των ποντικών, θηλυκών και αρσενικών, με ειδικές ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις, για να ανιχνεύσουν συγκεκριμένες διαφορές φύλου στην υποθαλαμική δραστηριότητα υπό αναισθησία. Πράγματι, υπήρχαν.

"Subject: Young woman having insomnia, trouble falling asleep, awake as time passes on clock" iStock

Γυναίκες και άντρες σε κατάσταση... αφύπνισης

Για να δουν αν τα ευρήματά τους σχετικά με την ευαισθησία στην αναισθησία ισχύουν και στους ανθρώπους, εξέτασαν εκ νέου δεδομένα από μια μικρή προηγούμενη μελέτη, στην οποία 12 γυναίκες και 18 άντρες εθελοντές υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Η εγκεφαλική δραστηριότητα και η λειτουργία καθώς οι συμμετέχοντες ανακτούσαν τις αισθήσεις τους αποδείχτηκε ότι είχαν διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα: οι γυναίκες «ξύπνησαν» σε λιγότερο από 30 λεπτά και οι άντρες σε 45 λεπτά. Επίσης, απέδωσαν ταχύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια σε γνωστικά τεστ κατά τη διάρκεια της ανάνηψης.

Είναι οι γυναίκες «προγραμματισμένες» να κοιμούνται πιο ελαφριά;

«Φαίνεται να υπάρχει κάτι εγγενές στον γυναικείο εγκέφαλο που τον ωθεί περισσότερο σε μια κατάσταση εγρήγορσης», ανέφερε ο Max Kelz, εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Θυμήθηκα την ψυχίατρο Νίκη Μαρκογιάννη, η οποία μου είχε πει κάποτε ότι ο εγκέφαλος των γυναικών δεν ξεκουράζεται όσο των αντρών τη νύχτα, διότι είναι προγραμματισμένος από τη φύση του να προσέχει τα μικρά του από ενδεχόμενες απειλές όταν όλοι κοιμούνται. Πράγμα που ίσως δικαιολογεί και τη φήμη των θηλυκών σκύλων ότι είναι καλύτεροι φύλακες.

Όπως και να 'χει, τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν πόσο διαφέρουν γυναικείος και αντρικός εγκέφαλος μία ακόμη φορά. Παράλληλα, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ώστε να διαφοροποιηθεί η δοσολογία της αναισθησίας στις χειρουργικές επεμβάσεις, η οποία προσδιορίζεται βάσει του ανδρικού οργανισμού.