ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΘΕΙΣ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΣΤΙΣ ΑΡΤΗΡΙΕΣ

Το MINOCA είναι ένας λιγότερο γνωστός τύπος καρδιακής προσβολής που απειλεί κυρίως τις γυναίκες, ακόμα κι αν ακολουθούν έναν υγιή τρόπο ζωής.

Η Ρίτα αποχαιρετούσε τους φίλους της στο parking ενός μεξικάνικου εστιατορίου όταν άρχισε να νιώθει δυσφορία και ξαφνική εξάντληση. Ήταν 10:30, βράδυ Πέμπτης, οπότε υπέθεσε πως ήταν απλά κουρασμένη από όλη την ημέρα ή ίσως την είχε πειράξει το φαγητό. Κατάφερε να φτάσει σπίτι και εκεί άρχισε να νιώθει πόνο στην πλάτη, τους ώμους και το στήθος.

«Δεν ήταν σουβλιές, όμως, ήταν σαν μία άβολη πίεση», θυμάται. Όσο περνούσε η ώρα η πίεση γινόταν όλο και χειρότερη, ενώ η γυναίκα άρχισε να έχει τάση για έμετο. Ο άντρας της επέμενε να την πάει στα Επείγοντα, όμως εκείνη ήταν βέβαιη πως είναι απλά κουρασμένη. Πήρε μια ασπιρίνη και ξάπλωσε. Σταδιακά τα συμπτώματα υποχώρησαν και την πήρε ο ύπνος.

Αυτό που πραγματικά της συνέβαινε δεν ήταν καθόλου κόπωση ή φούσκωμα από το φαγητό. Η 51χρονη γυναίκα υπέστη έναν ασυνήθιστο τύπο καρδιακής προσβολής που ονομάζεται MINOCA και που μπορεί να μπερδέψει ακόμα και τους γιατρούς με τα συμπτώματά του. Μάλιστα, φαίνεται να επηρεάζει συχνότερα τις γυναίκες παρά τους άνδρες.

MINOCA: Μια καρδιακή προσβολή χωρίς φραγμένες αρτηρίες

Το ακρωνύμιο MINOCA προκύπτει από το Μyocardial Infarction with Non-Obstructive Coronary Arteries, δηλαδή έμφραγμα του μυοκαρδίου με μη αποφρακτικές στεφανιαίες αρτηρίες. Είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Σε ένα έμφραγμα, οι γιατροί κατά κανόνα βρίσκουν αποφράξεις στις κύριες στεφανιαίες αρτηρίες. Όταν αυτές εντοπιστούν, οι καρδιολόγοι χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους (κάποιο bypass, αγγειοπλαστική ή στεντ) για να αποκατασταθεί η ροή του αίματος. Στη συνέχεια συνταγογραφούν φάρμακα, διατροφικές οδηγίες, άσκηση και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής, για να αποτρέψουν το σχηματισμό περισσότερης αρτηριακής πλάκας και θρόμβων.

iStock

Η Ρίτα όμως ακολουθούσε πάντα έναν υγιή τρόπο ζωής. Ήταν χορτοφάγος, είχε κανονική αρτηριακή πίεση και χοληστερόλη, κανένα ιστορικό καρδιοπάθειας. Μάλλιστα, το Σαββατοκύριακο πριν το συμβάν είχε ολοκληρώσει έναν αγώνα δρόμου 5 χλμ.

Η διάγνωση της Ρίτα ήρθε την επόμενη μέρα. Αφού επικοινώνησε με τον οικογενειακό γιατρό της για να του πει τι συνέβη, εκείνος απάντησε ότι πιθανότατα πέρασε κάποιο έμφραγμα και να πάει στα Επείγοντα. Οι εξετάσεις έδειξαν αυξημένες τιμές στην πρωτεΐνη τροπονίνη, που επιβεβαίωσαν την κατάσταση.

Παρέμεινε στο νοσοκομείο για αγγειογραφία (απεικόνιση του εσωτερικού των αιμοφόρων αγγείων, εν προκειμένω στην καρδιά), η οποία δεν έδειξε πλάκα στις κύριες στεφανιαίες αρτηρίες. Ένας από τους χειριστές των μηχανημάτων της είπε αστειευόμενος ότι θα έπρεπε να το γιορτάσει τρώγοντας burger και τηγανητές πατάτες! Ωστόσο, κανείς δεν της εξήγησε γατί έπαθε το έμφραγμα.

Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα που δημοσίευσε την ιστορία της Ρίτα, το MINOCA μπορεί να ευθύνεται για έως και 25% με 30% όλων των καρδιακών προσβολών στις γυναίκες (λιγότερο από 10% στους άνδρες). Τα συμπτώματά του είναι ίδια με αυτά μιας κλασικής καρδιακής προσβολής που συμβαίνει σε κάποιον με στεφανιαία νόσο. Επειδή όμως δεν εντοπίζονται μπλοκαρίσματα στις κύριες στεφανιαίες αρτηρίες, οι ασθενείς συχνά φεύγουν από το νοσοκομείο αβέβαιοι για το τι τους προκάλεσε καρδιακό επεισόδιο και πώς να αποτρέψουν ένα άλλο.

iStock

Η ίδια η Ρίτα εκτιμά πως στα χρόνια που ακολούθησαν είχε πολλά ακόμα αντίστοιχα επεισόδια, αν και κανένα δεν ήταν τόσο σοβαρό όσο το πρώτο. Συνέχισε να επισκέπτεται τα Επείγοντα, όμως καθώς πάντα την έστελναν ξανά στο σπίτι της, σταμάτησε να πηγαίνει. Παράλληλα, συμβουλεύτηκε καρδιολόγο, ο οποίος υποπτευόταν σπασμούς στο τοίχωμα της στεφανιαίας αρτηρίας και της συνταγογραφούσε νιτρογλυκερίνη για τον πόνο στο στήθος (στηθάγχη). Τελικά, παράτησε τη δουλειά της ως οικονομική διευθύντρια στην τοπική αυτοδιοίκηση, ανησυχώντας ότι το άγχος μπορεί να επιβαρύνει την κατάστασή της.

Τι πραγματικά συμβαίνει στην καρδιά

Σύμφωνα με τον καθηγητή καρδιολογίας του ΕΚΠΑ Δρ. Κωνσταντίνο Π. Τσιούφη, «συχνότερη αιτία και αυτού του εμφράγματος είναι η ρήξη αθηρωματικής πλάκας. Η διαφορά είναι, όμως, ότι γίνεται αυτόματα διάλυση του θρόμβου και γι’ αυτό δεν βρίσκεται απόφραξη στη στεφανιογραφία. Άλλα αίτια μπορεί να είναι ο σπασμός των στεφανιαίων αγγείων [σ.σ. η περίπτωση της Ρίτα] ή οι διαταραχές στη στεφανιαία μικροκυκλοφορία», ενώ ο γιατρός αναφέρει και το ενδεχόμενο κάποιας ανατομικής βλάβης στην καρδιά.

Σε κάθε περίπτωση, όπως λέει ο ίδιος, απαιτείται μαγνητική τομογραφία για να καθοριστεί η διάγνωση του MINOCA και να την ξεχωρίσει από άλλες καταστάσεις, όπως π.χ. η μυοκαρδίτιδα.

Πάντως, για τους ασθενείς με MINOCA υπάρχουν καλά και κακά νέα: Στα καλά, η πρόγνωση είναι πολύ καλύτερη από τα κλασικά εμφράγματα, ενώ η ετήσια υποτροπή δεν ξεπερνά το 1-2%, σύμφωνα με τον Δρ. Τσιούφη. Στα κακά, τα στηθαγχικά ενοχλήματα μπορεί να παραμείνουν. Επιπλέον, συνιστάται οι ασθενείς να ακολουθούν την ίδια φαρμακευτική αγωγή με τους ασθενείς των κλασικών εμφραγμάτων, να διατηρούν υγιεινή διατροφή, σταθερό βάρος και καλή φυσική κατάσταση και εννοείται να μην καπνίζουν. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν την καλή πορεία της υγείας τους.