ΑΥΤΗ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Ερευνητές βρήκαν ότι η δυτικού τύπου διατροφή επηρεάζει αρνητικά τη μνήμη των εφήβων και μάλιστα τα αποτελέσματά της δεν είναι αναστρέψιμα.

Ο όρος fast food υπάρχει στο Merriam-Webster, δηλαδή το ιστορικότερο λεξικό των ΗΠΑ από το 1951. Προσδιορίζεται ως το φαγητό που ετοιμάζεται και σερβίρεται από εστιατόρια γρήγορης εξυπηρέτησης και καντίνες. Συνήθως αφορά διατροφικά «φτωχά» τρόφιμα που είναι εξαιρετικά πλούσια σε θερμίδες. Έρευνες έχουν καταστήσει σαφές ότι η υπερβολική κατανάλωση fast food μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Θα μου πείτε, αυτά τα ξέρετε. Ήταν, ωστόσο, αναγκαία η υπενθύμιση πριν περάσουμε στον νέο κίνδυνο που αποτελεί παρακλάδι του fast food: τη δυτικού τύπου διατροφή.

Τι περιλαμβάνει η δυτικού τύπου διατροφή; Υψηλές προσλήψεις προσυσκευασμένων τροφίμων, επεξεργασμένων δημητριακών, κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου κρέατος, ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, ζαχαρωτών και γλυκών, τηγανητών τροφίμων, ζωικών προϊόντων βιομηχανικής παραγωγής, βουτύρου και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

Η δυτική τύπου διατροφή επηρεάζει τον εγκέφαλο μια για πάντα

Προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τη διατροφή –και δη τη δυτικού τύπου διατροφή– με τη γνωστική δυσλειτουργία. Οι ερευνητές των βιολογικών επιστημών στο University of Southern California μελέτησαν το πώς μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη, μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο των εφήβων, επηρεάζοντας τη μνήμη. Οι δοκιμές έγιναν σε νεαρούς και έφηβους αρουραίους.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν πριν λίγες ημέρες. Δείχνουν πως η υιοθέτηση μιας λιπαρής, με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη δυτικού τύπου διατροφής κατά τη διάρκεια των κρίσιμων ετών ανάπτυξης του εγκεφάλου –στην εφηβεία δηλαδή–, μπορεί να βλάψει μακροπρόθεσμα τη μνήμη.

Το πλέον ανησυχητικό είναι πως προκαλούμενη από τη μείωση ενός νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, η εξασθένηση της μνήμης δεν αναστράφηκε όταν έγινε αλλαγή σε ένα πιο υγιεινό πρότυπο διατροφής, στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Τα αποτελέσματα διήρκησαν έως την ενηλικίωση.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Πώς, όμως, μια διατροφή που συνδέεται με υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, παχυσαρκία και μεταβολική δυσλειτουργία επηρεάζει τη λειτουργία ενός αναπτυσσόμενου εγκεφάλου;

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι εγκέφαλοι των εφήβων είναι ένα «έργο σε εξέλιξη. Μεταξύ των ηλικιών 10 και 24 ετών, υφίστανται σημαντικές αλλαγές που επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από παράγοντες όπως η γενετική, οι ορμόνες, ο ύπνος και η διατροφή».

Οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου είναι αναστρέψιμες, αλλά όχι στη μνήμη

Στο επίκεντρο της έρευνας τέθηκε το πώς η κατανάλωση μιας δυτικού τύπου διατροφής επηρέαζε τα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή που λέγεται ακετυλοχολίνη και είναι απαραίτητος για τη μνήμη και τη μάθηση.

Διευκρινίστηκε ότι ο ιππόκαμπος (τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη) βασίζεται στην ακετυλοχολίνη για τη σωστή λειτουργία της μνήμης. Τα επίπεδα ακετυλοχολίνης τείνουν επίσης, να είναι ιδιαίτερα χαμηλά στον εγκέφαλο των ατόμων με νόσο του Αλτσχάιμερ.

Τα επίπεδα ακετυλοχολίνης και των δύο ομάδων των αρουραίων μετρήθηκαν ενώ ολοκλήρωναν τεστ μνήμης, αλλά και σε μεταθανάτιες μελέτες.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου λόγω της δυτικού τύπου διατροφής, ωστόσο η κατάσταση διορθώθηκε όταν εισήχθη η υγιεινή διατροφή.

«Το ότι η υγεία του μικροβιώματος αποκαταστάθηκε, αλλά η εξασθένηση της μνήμης παρέμεινε υποδηλώνει ότι η ακετυλοχολίνη και όχι το μικροβίωμα, είναι αυτό που προκάλεσε τις βλάβες», αναφέρθηκε στη δημοσίευση, επικεφαλής συγγραφέας της οποίας ήταν η Anna Hayes, επιστημονική συνεργάτης του Southern California University.

«Είναι ενδιαφέρον και σημαντικό ότι οι επίμονες βλάβες μνήμης που προκαλούνται από τη δυτικού τύπου διατροφή εμφανίστηκαν χωρίς να υπάρχει επίδραση στο σωματικό βάρος και στον μεταβολισμό. Αυτό σημαίνει ότι η διατροφή στην πρώιμη ζωή μπορεί να έχει μακροχρόνια επίδραση στη λειτουργία του εγκεφάλου, ανεξάρτητα από την παχυσαρκία», τόνισαν οι επιστήμονες.

Τα ευρήματα της μελέτης έχουν προφανείς επιπτώσεις. Οι νεότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι έφηβοι, των οποίων ο εγκέφαλος βρίσκεται σε κρίσιμη ανάπτυξη, κινδυνεύουν μακροπρόθεσμα να παρουσιάσουν βλάβες στη λειτουργία του εγκεφάλου τους εάν ακολουθήσουν μια δυτικού τύπου διατροφή.

«Δεν ξέρω πώς να το πω αυτό χωρίς να ακούγομαι σαν Κασσάνδρα, αλλά δυστυχώς, ορισμένα πράγματα που μπορεί να είναι πιο εύκολα αναστρέψιμα κατά την ενηλικίωση, είναι λιγότερο αναστρέψιμα όταν συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία», επανέλαβε ο Scott Kanoski, καθηγητής βιολογικών επιστημών και ένας εκ των ερευνητών.

Εξυπακούεται πως o ίδιος πρόσθεσε ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες, ώστε να διερευνηθεί πώς μπορούν να αντιστραφούν τα προβλήματα μνήμης που προκαλούνται από τη δυτικού τύπου διατροφή κατά την εφηβεία.