ΚΑΛΟ ΤΟ ΚΑΘΙΣΙΟ, ΑΛΛΑ ΣΑΝ ΤΗΝ ΞΑΠΛΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ

Μελέτη επιβεβαιώνει την ουσία μιας από τις πιο διαχρονικές φράσεις που ακούμε όπως μεγαλώνουμε στην Ελλάδα και δικαιώνει την ξάπλα σε σχέση με το καθισιό. Υπάρχει, βέβαια, κάτι ακόμα προτιμότερο...

Η φράση «καλό το καθισιό, αλλά σαν την ξάπλα δεν έχει» είναι μία από τις λαϊκές θυμοσοφίες που έχουν μεταδοθεί σε αυτήν τη χώρα από πάππου προς πάππου – και έχει χαρακτηριστεί ως «ο ύμνος του τεμπέλη».

Εντούτοις, έρευνα που δημοσιεύτηκε στα μέσα Νοεμβρίου 2023 δικαιώνει όσους πιστεύουν πως τίποτα δεν είναι σαν την ξάπλα.

Όσο για το πρώτο μέρος της θρυλικής ατάκας που αναφέρει πως είναι καλό το καθισιό, έχει καταρριφθεί επιστημονικά εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχουν πολλές πρόχειρες έρευνες που εξηγούν αναλυτικά το κακό που προκαλεί η καθιστική ζωή στην υγεία μας.

Τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας τα ξέραμε

Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας στα 150 λεπτά την εβδομάδα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 17% και για διαβήτη τύπου 2 κατά 26%.

iStock

Άλλες μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και οι μέτριες αυξήσεις στη σωματική δραστηριότητα μπορεί να είναι ευεργετικές. Έστω και οι σύντομες περίοδοι δραστηριότητας (π.χ. λίγα λεπτά την ημέρα) μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό και πρόωρο θάνατο.

Μάθαμε τα οφέλη του ύπνου

Σύμφωνα με την εργασία ερευνητών του τμήματος Στοχευμένης Παρέμβασης του Ινστιτούτο Αθλητισμού, Άσκησης και Υγείας του University College του Λονδίνου, η αντικατάσταση 30 λεπτών καθίσματος την ημέρα με ίσο χρόνο όρθιας στάσης ή ακόμα και ύπνου μπορεί να βελτιώσει τους δείκτες παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, το σωματικό βάρος και την περίμετρο της μέσης.

Η Joanna M. Blodgett, συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε χαρακτηριστικά πως «η μελέτη μας υπογραμμίζει ότι η αντικατάσταση της καθιστικής συμπεριφοράς με οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά μπορεί να είναι ευεργετική».

Οι επιστήμονες θέλησαν να διερευνήσουν τον αντίκτυπο της κίνησης στην καρδιομεταβολική υγεία. Ανέλυσαν δεδομένα έξι μελετών που έγιναν σε δείγμα περισσότερων από 15.000 συμμετεχόντων. Η ταξινόμηση των συμπεριφορών έγινε ανάλογα με τη συσχέτιση που είχαν με την υγεία της καρδιάς.

Τα ευρήματα τους υποδεικνύουν πως ενώ η δραστηριότητα υψηλότερης έντασης μπορεί να αποφέρει οφέλη πιο σύντομα, εκείνο που μπορεί να βελτιώσει τα μέτρα για την υγεία της καρδιάς με την πάροδο του χρόνου είναι η προσθήκη:

• περισσότερης ελαφριάς δραστηριότητας,
• ή περισσότερης ορθοστασίας,
• ή περισσότερου ύπνου.

iStock

Η εργασία βασίστηκε σε ένα μεγάλο και αυξανόμενο σύνολο στοιχείων που δείχνουν ότι οι κινητικές συμπεριφορές επηρεάζουν την καρδιομεταβολική υγεία. Η μέτρια έως έντονη δραστηριότητα συνδέθηκε με το μεγαλύτερο όφελος. Ακολούθησαν η ελαφριά δραστηριότητα, η ορθοστασία, ο ύπνος και στην τελευταία θέση εμφανίστηκε το κάθισμα.

Σύμφωνα με τις δοκιμές και όσα έδειχναν έξι δείκτες για την υγεία της καρδιάς (δείκτης μάζας σώματος, περίμετρος μέσης, HDL χοληστερόλη, αναλογία ολικής χοληστερόλης προς HDL, τριγλυκερίδια και γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη), διαπιστώθηκε πως αυτή βελτιώνεται ακόμα και αν αντικαταστήσουμε από 4 έως 13 λεπτά καθισιού με μέτρια έως έντονη δραστηριότητα.

Στόχος είναι να φτάσουμε στο 65% με 75% του μέγιστου καρδιακού μας παλμού.

Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση

Πάντα σύμφωνα με όσα είδαν και οι ερευνητές του University College στα πειράματα τους, η τακτική ενασχόλησή μας με έντονες δραστηριότητες, όπως είναι το τρέξιμο, το ποδήλατο, ο χορός (και ό,τι άλλο αναερόβιο) ακόμα και για μικρές περιόδους:

• ενισχύει την καρδιά,
• βελτιώνει τη ροή του αίματος σε όλο το σώμα,
• μειώνει τη χοληστερόλη,
• μειώνει την αρτηριακή πίεση και
• μειώνει τον καρδιακό ρυθμό ηρεμίας.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία ακόμα κι αν κάνουμε για κάποια λεπτά κάθε ημέρα οτιδήποτε άλλο πέραν του να καθόμαστε, πάλι θα έχουμε οφέλη. Ξάπλα κανείς;