TO ΣΕΞ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΟΡΜΗΣΗ, ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ

Μια ειδικός εξηγεί γιατί το σεξ δεν είναι μια ζωτικής σημασίας ενόρμηση αλλά μια επιθυμία για ευχαρίστηση, και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την ερωτική μας ζωή.

Στην ιστορία της ανθρωπότητας, δεν έχει πεθάνει ποτέ κανείς επειδή δεν έκανε σεξ. Χαρακτηριστικά, ο Frank Beach, ηθολόγος που δραστηριοποιήθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα, είχε πει σε συνέδριο το 1956 πως «ουδείς έχει υποστεί ποτέ ζημιά σε μυϊκό ιστό από την έλλειψη σεξ. Αν θέλετε να μου αποδείξετε πως το σεξ είναι ενόρμηση, δείξτε μου τραυματισμό σε μυϊκό ιστό τον οποίο έχει υποστεί οργανισμός επειδή δεν έχει οργασμούς».

H Emily Nagoski, sex educator και ερευνήτρια της σεξουαλικής ευημερία των γυναικών, των υγιών σχέσεων και της πρόληψης της σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης, πιάνει το θέμα της σεξουαλικής ορμής –και της σεξουαλικής απογοήτευσης– και αναλύει τι πραγματικά ισχύει για λογαριασμό του Big Think.

Τι λέει για το σεξ η ειδικός

«Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, οι επιστήμονες αντιμετώπιζαν το σεξ λίγο πολύ ως ενόρμηση. Η ενόρμηση ή ορμή προσδιορίζεται ως ένα πολύ συγκεκριμένο είδος κινητηρίου συστήματος (πρωταρχική ψυχική δύναμη), κατά το οποίο ένας οργανισμός βιώνει μια άβολη εσωτερική εμπειρία που τον ωθεί να “βγει” στον κόσμο και να λύσει ένα πρόβλημα με στόχο την επιβίωση του.

Η δίψα είναι ορμή. Η πείνα είναι ορμή. Ο ύπνος είναι ορμή. Μπορούμε να πεθάνουμε αν δεν φάμε, αν δεν πιούμε νερό και αν δεν κοιμηθούμε.

Το σεξ δεν είναι ενόρμηση. Πρόκειται για σύστημα κινήτρου που ενεργοποιείται με ένα ερέθισμα. Αντί να μας ωθεί μια άβολη εμπειρία να “βγούμε” στον κόσμο, μας “τραβά” προς τον κόσμο κάτι που είναι ελκυστικό.

Ναι, μπορείτε να πείτε τη φράση “sex drive”. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι πολύ πιο εύκολος τρόπος να εξηγήσεις πώς ξεκινούν όλα, από το να πεις “sexual incentive motivation system”. Τελικά, είναι το ίδιο εγγενές και φυσικό με το ορμητικό σύστημα. Δεν είναι όμως μια άβολη εσωτερική εμπειρία που σε ωθεί να προσπαθήσεις να λύσεις ένα πρόβλημα, αλλιώς μπορεί να πεθάνεις».

Unsplash Dainis Graveri

Το σεξ δεν είναι υποχρεωτικό

Ενδεχομένως να έχουμε ζήσει μια άβολη εσωτερική εμπειρία, όταν δεν κάναμε το σεξ που θέλαμε να κάνουμε.

«Η αίσθηση που ζήσατε λέγεται απογοήτευση. Υπάρχει ένα μικρό μόνιτορ στον εγκέφαλό μας που έχει στόχους και παρακολουθεί το πόσο προσπαθούμε για να τους υλοποιήσουμε, όπως και την πρόοδο που έχουμε κάνει. Αυτό απογοητεύεται πάρα πολύ όταν υπάρχει εκεί έξω κάτι που θα θέλατε πάρα πολύ.

Δεν πρόκειται για βασική βιολογική ανάγκη. Πράγμα που σημαίνει πως δεν το δικαιούστε. Ουδείς έχει την παραμικρή υποχρέωση να διασφαλίσει πως πήρατε ό,τι και όσο θέλατε. […] Υπάρχουν άνθρωποι που πνίγονται από τα συναισθήματα που τους προκαλώ, όταν λέω πως κανείς δεν έχει την υποχρέωση να μας ικανοποιεί. Νιώθουν σαν να τους “κλέβω” κάτι.

Στην πραγματικότητα, τους δίνω την ελευθερία να μπορέσουν να βιώσουν σεξουαλική επιθυμία, γνωρίζοντας ότι δεν θα συμβεί κάτι κακό. Βλέπετε, ουδείς πέθανε ποτέ επειδή δεν έκανε σεξ».

Η ανάγκη αναπαραγωγής δεν είναι ενόρμηση;

«Ό,τι πιο κοντινό υπάρχει σε επιστημονικό επιχείρημα για την ιδέα πως το σεξ μπορεί να είναι ενόρμηση, αναφέρει ότι “αν δεν είναι θέμα ατομικής επιβίωσης, είναι θέμα γενετικής επιβίωσης. Να προωθήσω τα γονίδια μου στην επόμενη γενιά”.

Αυτός όμως, δεν είναι ο τρόπος που προσδιορίζουν τη λέξη “ενόρμηση” οι βιολογικοί ψυχολόγοι. Ο τρόπος που κινητοποιούμαστε για να κάνουμε σεξ είναι πως συμβαίνει κάτι σεξουαλικά φορτισμένο στο περιβάλλον μας. Ο εγκέφαλός μας το παρατηρεί και στέλνει το σήμα. Έτσι νιώθουμε μια αίσθηση στο σώμα μας, ως απόκριση σε αυτό το σήμα.

Αυτή η αίσθηση στέλνει άλλο σήμα στον εγκέφαλο μας, γίνεται η επεξεργασία και όταν είναι σωστό το πλαίσιο, νιώθουμε πως θέλουμε να εξερευνήσουμε περαιτέρω αυτήν την αίσθηση. Γίνεται το κίνητρο μας, γιατί μας κάνει να νιώθουμε ωραία – όταν πάντα προκύπτει σε σωστό πλαίσιο».

iStock

Γιατί κάνουμε σεξ;

«Γιατί μας κάνει να νιώθουμε ωραία. Μολονότι είναι αλήθεια πως ουδείς έχει πεθάνει ποτέ από έλλειψη σεξ, πολλοί έχουν πεθάνει επειδή “γαντζωνόμαστε” από το μύθο που θέλει το σεξ να είναι βιολογική ανάγκη την οποία δικαιούμαστε να ικανοποιήσουμε. Ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός μαζικών δολοφονιών έχει διαπραχθεί από ανθρώπους που δήλωσαν ότι το κίνητρο τους ήταν πως δεν είχαν πρόσβαση στο σεξ που ήθελαν.

Αν καταλάβουμε ότι το σεξ είναι κίνητρο που έχει στη βάση του την ευχαρίστηση –όχι τη ζωή ή την ασφάλεια–, μπορούμε να ελευθερώσουμε τοn εαυτό μας και να του επιτρέψουμε να ζήσει την ευχαρίστηση και την έκσταση που είναι διαθέσιμες στα σώματα μας. Αρκεί να μη νιώθουμε απογοητευμένοι ή θυμωμένοι, εγκλωβισμένοι στην αίσθηση της αποτυχίας να πάρουμε κάτι το οποίο νιώθουμε πως έπρεπε να μπορούμε να πάρουμε.

Ας μην ασχοληθούμε με το τι μπορούμε να πάρουμε, αλλά να εστιάσουμε στη σύνδεση και στο να νιώσουμε την αίσθηση της ελευθερίας που προκύπτει μόλις αφήσουμε όλα τα “θα έπρεπε” στην άκρη. Όλα αυτά δεν μπορούμε να τα ζήσουμε, μέσω της λανθασμένης πεποίθησης ότι κάτι που πραγματικά θέλουμε είναι κάτι το οποίο δικαιούμαστε και απαιτούμενο για την ασφάλεια μας. 

Η νέα και ριζοσπαστική ιδέα θέλει την ευχαρίστηση να είναι ό,τι έχει μεγαλύτερη σημασία. Η σύνδεση είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει. Η αυθεντική ανθρωπιά είναι σημαντική».