ΧΟΡΟΣ: ΟΛΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΑΣ

Ο χορός είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα που οφελεί κάθε πλευρά της ύπαρξής μας. Διαβάστε πώς επιδρά στο σώμα, το μυαλό και την ψυχή.

Εκεί γύρω στο δημοτικό, οι γονείς μου αποφάσισαν να μου κάνουν δώρο τη βιντεοκασέτα της ταινίας «Dirty dancing». Δεν θυμάμαι πόσες φορές την είδα, αλλά θυμάμαι ότι κάποια στιγμή η βιντεοκασέτα χάλασε, ενώ εγώ είχα μάθει απ’ έξω τους διαλόγους, τα τραγούδια και τις χορογραφίες. Ακολούθησαν οι ταινίες «Τα παιδιά του σουίνγκ», «Λευκές νύχτες», «Footloose» και πολλές άλλες με θέμα τον χορό. Δεν είχε σημασία αν ήταν καλές. Το μόνο που με ένοιαζε ήταν οι χορογραφίες, η αρμονική κίνηση των σωμάτων μαζί με τη μουσική, η ιστορία που αποτυπωνόταν χωρίς να χρειαστεί οι πρωταγωνιστές να αρθρώσουν λέξη.

Το «μικρόβιο» του χορού είχε μπει για τα καλά μέσα μου και μπορεί να μην έγινα Μάρθα Γκράχαμ, τα οφέλη όμως που αποκόμισα από τη μικρή αυτή ενασχόληση δεν ήταν λίγα.

Τα οφέλη του χορού στο σώμα

«Ο χορός προάγει την ευεξία, συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη και τη νευρομυϊκή συναρμογή, τη συνεργασία δηλαδή του νευρικού συστήματος με τους μύες για την εκτέλεση μιας κίνησης, τον ρυθμό. Επίσης, μπορεί να μετριάσει ή ακόμα και να εξαλείψει χρόνιους πόνους και καταστάσεις που προκύπτουν από την ακινησία, τη λάθος στάση σώματος, τις χρόνιες παθήσεις. Όλα αυτά προσδίδουν στον χορό θεραπευτικές ιδιότητες», αναφέρει ο Νικόλαος Παγούνης, Κινησιολόγος - Κινησιοθεραπευτής.

Η συνεχόμενη κίνηση, οι εναλλαγές του ρυθμού και των κινητικών μοτίβων ενεργοποιούν μια πληθώρα μυικών ομάδων και συνδέσμων του σώματος. Από την άλλη, τα άλματα και οι παύσεις που κάνουμε όταν εκτελούμε διάφορες χορευτικές φιγούρες, δυναμώνουν τους μυς και βελτιώνουν την οστική μάζα.

Unsplash Αhmad Οdeh

«Ως μορφή άσκησης αποτελεί μια διαρκή πρόκληση για το ανθρώπινο σώμα. Οι αμέτρητοι συνδυασμοί βημάτων και οι νέες φιγούρες αυξάνουν τη δύναμή του και βελτιώνουν την αντοχή και την ιδιοδεκτικότητά του [σ.σ. η οποία αφορά τις φυσιολογικές διαδικασίες μέσα στο αισθητικοκινητικό σύστημα, στις οποίες περιλαμβάνεται η αντίληψη της θέσης στο χώρο, η κιναισθησία, η ισορροπία και η μυϊκή αντανακλαστική δραστηριότητα]. Δίνουμε διαρκώς στο σώμα νέα ερεθίσματα, αναγκάζοντάς το να προσαρμόζεται σε νέα κινητικά μοτίβα, και αυτό γυμνάζει τους μυς και βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική ικανότητα. Αντιθέτως, όταν κάνουμε τις ίδιες ασκήσεις ξανά και ξανά, το σώμα μας συνηθίζει, με αποτέλεσμα να τις εκτελούμε ευκολότερα και να μην αποδίδουν», συμπληρώνει ο κ. Παγούνης.

«Επίσης, αυτό το “ξεκίνα-σταμάτα” και η αλλαγή κατευθύνσεων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των χορευτικών κινήσεων αυξάνουν τον μεταβολικό ρυθμό. Μάλιστα, όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Nick Smeeton, λέκτορας στο School of Sport and Service Management του Πανεπιστημίου του Μπράιτον, «εάν το τρέξιμο είναι σαν την οδήγηση σε αυτοκινητόδρομο, τότε ο χορός μοιάζει περισσότερο με την οδήγηση μέσα στην πόλη, κάτι που μας αναγκάζει να καίμε περισσότερα καύσιμα [σ.σ. θερμίδες]».

Unsplash Gez Xavier Mansfield

Τα οφέλη στο μυαλό

Ο χορός εμπλέκει εκτεταμένες περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού, καθώς και πολλές δομές της λειτουργίας του εγκεφάλου, εξηγεί ο κ. Παγούνης. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, μπορεί να επηρεάσει θετικά:

• την περιοχή του ιππόκαμπου (είναι υπεύθυνη για την κωδικοποίηση της μακροπρόθεσμης μνήμης),
• την εξωτερική στοιβάδα του εγκεφάλου, γνωστή ως «γκρίζα ύλη» (παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη, την προσοχή, την αντίληψη, τη σκέψη, τη γλώσσα, τη συνείδηση και γενικότερα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου),
• τη λευκή ύλη (χρησιμεύει στη σύνδεση διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, αλλά και του εγκεφάλου με τον νωτιαίο μυελό).

Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα οι επιστήμονες να χρησιμοποιήσουν τον χορό ως μια μορφή θεραπείας σε διάφορες νευρολογικές διαταραχές, όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Όποιο είδος χορού κι αν επιλέξουμε, το σίγουρο είναι ότι αποτελεί εξαιρετική μορφή νοητικής άσκησης, μέσω της εκμάθησης περίπλοκων κινητικών μοτίβων και της εφαρμογής τους ρυθμικά στη μουσική. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Aging Neuroscience κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο χορός επιβραδύνει την επιδείνωση των γνωστικών λειτουργιών. Ερευνητές χώρισαν σε τρεις ομάδες ενήλικες, ηλικίας 60 έως 80 ετών, χωρίς προβλήματα μνήμης, και ανέθεσαν σε κάθε ομάδα μια δραστηριότητα: γρήγορο περπάτημα, διατάσεις και ασκήσεις ισορροπίας, μαθήματα χορού. «Σε αντίθεση με την αερόβια άσκηση ή το stretching, ο χορός απαιτεί να ενεργοποιήσουμε τις λειτουργίες της μάθησης και της μνήμης», ανέφεραν οι επιστήμονες, έπειτα από τη σύγκριση των μαγνητικών τομογραφιών που είχαν ληφθεί στην αρχή και στο τέλος της μελέτης.

Στους λεγόμενους κοινωνικούς χορούς, ο «follower» (εκείνος δηλαδή που ακολουθεί) φαίνεται να έχει το πλεονέκτημα, καθώς χρειάζεται διαρκώς να ερμηνεύει τα σήματα που στέλνει εκείνος που «οδηγεί» και να λαμβάνει αποφάσεις για το τι θα κάνει στη συνέχεια.

Unsplash Mwangi Gatheca

Τα οφέλη στην ψυχή

«Ένας από τους κυριότερους λόγους που οι άνθρωποι χορεύουν είναι γιατί μέσα από τις αλλαγές στις στάσεις του σώματος και τις κινήσεις μπορούν να αλλάξουν τη συναισθηματική και ψυχική τους κατάσταση, να εκφραστούν. Αποβάλλουν, για παράδειγμα, το άγχος, την ένταση, ενώ ταυτόχρονα βελτιώσουν την ψυχολογία τους. Ακόμα κι αν υποφέρουμε από κάποια ασθένεια ή τραυματισμό, με το να συμμετάσχουμε σε μαθήματα χορού θα καταφέρουμε να νιώσουμε καλύτερα τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά», μας λέει ο ειδικός.

Η τέχνη αυτή καλλιεργεί ένα αίσθημα ευεξίας, καθώς συμβάλλει στην έκκριση ενδορφινών –περισσότερο από άλλες μορφές άσκησης– και μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Μελέτη από την Αμερικανική Ιατρική Ένωση διαπίστωσε ότι έφηβες κοπέλες που αντιμετώπιζαν προβλήματα όπως άγχος και ψυχοσωματικά συμπτώματα, είχαν πιο θετικές σκέψεις μετά από μια σειρά μαθημάτων χορού.

Επιπλέον, οι αλλαγές που βλέπουμε στο σώμα και στη διάθεσή μας, η πρόοδος που σημειώνουμε σε κάθε μάθημα, η κάθε δύσκολη φιγούρα που κατακτούμε έχουν ως αποτέλεσμα να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση αλλά και η αυτοεκτίμησή μας.

Unsplash Ardian Lumi

Ας μην ξεχνάμε, ακόμα, ότι για να χορέψει κάποιος δεν απαιτούνται ειδικές ικανότητες. Στο παρκέ δεν έχει σημασία η ηλικία, το βάρος, το ύψος, το χρώμα του δέρματός μας. Δεν έχει σημασία αν είμαστε χρήστες αμαξιδίου. Το μόνο που χρειάζεται είναι διάθεση να εξερευνήσουμε νέες κινήσεις που μπορεί να προκαλέσουν νέες αντιλήψεις και συναισθήματα. Ο χορός είναι μία από τις πιο συμπεριληπτικές δραστηριότητες.

Τέλος, πολλοί χοροί είναι από τη φύση τους κοινωνικοί. Απαιτούν έναν/μια παρτενέρ ή τη συνοδεία ολόκληρης ομάδας. Χρειάζεται, λοιπόν, να συγχρονιστούμε με άλλους ανθρώπους, να έρθουμε σε άμεση επαφή μαζί τους, να επικοινωνήσουμε χρησιμοποιώντας έναν κοινό κώδικα. Αποτέλεσμα; Καλλιεργείται η συλλογικότητα, η συνεργασία και η αποδοχή του άλλου.

Πέρα από όλα αυτά, όμως, ο χορός μας διασκεδάζει. Είναι μια εμπειρία που απαιτεί να είμαστε παρούσες και παρόντες κάθε στιγμή. «Ο χορός συνδυάζει την άσκηση, την πνευματικότητα και τη θεραπεία. Θεωρείται από πολλούς ως ένας διαμεσολαβητής μεταξύ του σώματος, του μυαλού και του συναισθήματος», καταλήγει ο κ. Παγούνης.

Ο Νικόλαος Παγούνης είναι Κινησιολόγος - Κινησιοθεραπευτής, Ειδικός στην Ιατρική της Άσκησης με Διεθνή Πιστοποίηση σε Οστεοπαθητικές & Χειροπρακτικές Τεχνικές.