ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΑΞΟΝΙΚΗ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ; ΕΙΔΙΚΟΣ ΑΠΑΝΤΑ

Μια νέα μελέτη έρχεται να φουντώσει τις ανησυχίες γύρω από το αν η αυξανόμενη χρήση αξονικών τομογραφιών μπορεί να συνδέεται με μελλοντική αύξηση κρουσμάτων καρκίνου, λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν.

Όσα χρόνια επισκέπτομαι τα ακτινολογικά κέντρα, τόσα χρόνια θυμάμαι το άγχος ασθενών για τον κίνδυνο που μπορεί να ενέχει η χρήση αξονικών τομογραφιών. Τώρα, μια νέα μελέτη έρχεται να μας αγχώσει λίγο παραπάνω, καθώς υποδηλώνει ότι η αυξανόμενη εξάρτησή μας από τη συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να έχει ένα κρυφό κόστος.

Η μελέτη προειδοποιεί ότι οι αξονικές τομογραφίες που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ μόνο το 2023 ενδέχεται να οδηγήσουν σε περισσότερες από 100.000 επιπλέον περιπτώσεις καρκίνου. Αν συνεχιστεί ο σημερινός ρυθμός χρήσης, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι εξετάσεις αυτές θα μπορούσαν να ευθύνονται ετησίως για περίπου το 5% των νέων διαγνώσεων καρκίνου.

Όπως αναφέρει σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αξιολόγηση της αξονικής τομογραφίας είναι υψίστης σημασίας και βρίσκεται στο επίκεντρο των ιατρικών επαγγελματικών ενώσεων, των αρχών ακτινοπροστασίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Το σημαντικό επίπεδο ακατάλληλης χρήσης αποδείχθηκε σε πολλές μελέτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διεξήχθησαν από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας».

Πόσο μας επηρεάζει η χρήση αξονικών;

Ο Justin Stebbing, Καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin, εξηγεί σε άρθρο του ότι «ο κίνδυνος από μία μόνο εξέταση είναι χαμηλός, αλλά όχι μηδενικός. Και όσο νεότερος είναι ο ασθενής, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος. Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, καθώς το σώμα τους βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της ανάπτυξης και τυχόν βλάβες από ιονίζουσα ακτινοβολία μπορεί να εμφανιστούν πολλά χρόνια αργότερα. Παρ’ όλα αυτά, πάνω από το 90% των αξονικών τομογραφιών πραγματοποιείται σε ενήλικες. Επομένως, αυτή η ομάδα φέρει και το μεγαλύτερο συνολικό βάρος».

iStock

Τα μέγεθος της αύξησης είναι εντυπωσιακό, λέει ο ειδικός. «Το 2009, παρόμοια ανάλυση προέβλεπε περίπου 29.000 μελλοντικές περιπτώσεις καρκίνου που σχετίζονταν με αξονικές τομογραφίες». Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, οι περιπτώσεις υπερτριπλασιάζονται, όχι μόνο λόγω της αύξησης των εξετάσεων που διενεργούνται, αλλά και επειδή πλέον μπορούμε να δούμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τι συμβαίνει σε συγκεκριμένα όργανα. Επιπλέον, αν δεν αλλάξει κάτι, οι καρκίνοι που σχετίζονται με τη χρήση αξονικών ενδέχεται να φτάσουν σε αριθμό τους καρκίνους που προκαλούνται από το αλκοόλ ή την παχυσαρκία.

Οι πιο συχνοί τύποι καρκίνου που σχετίζονται με την έκθεση σε αξονικές είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, της ουροδόχου κύστης και η λευχαιμία, ενώ στις γυναίκες ανησυχία προκαλεί και ο καρκίνος του μαστού. Ωστόσο, δεν έχουν όλες οι εξετάσεις τον ίδιο βαθμό κινδύνου. Στους ενήλικες, οι αξονικές στην περιοχή της κοιλιάς και της λεκάνης θεωρείται ότι συμβάλλουν περισσότερο στις μελλοντικές περιπτώσεις καρκίνου. Στα παιδιά, τη μεγαλύτερη ανησυχία εγείρουν οι αξονικές τομογραφίες κεφαλής.

iStock

Η μεγάλη σημασία για τη ζωή μας

Οι αξονικές τομογραφίες είναι συχνά σωτήριες και παραμένουν αναγκαίες σε πολλές περιπτώσεις. Χάρη στην τεχνολογία της απεικονιστικής αυτής μεθόδου, οι γιατροί έχουν μια γρήγορη και λεπτομερή εικόνα όσων συμβαίνουν στο εσωτερικού του σώματός μας, μπορούν να κάνουν διαγνώσεις και να παρακολουθούν την εξέλιξη διαφόρων παθήσεων. Το ζητούμενο είναι να χρησιμοποιούνται μόνο όταν είναι απαραίτητες. Οι νεότερες τεχνολογίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς την κατεύθυνση αυτή. Η καλύτερη χρήση διαγνωστικών λιστών ελέγχου θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να αποφασίσουν πότε είναι αναγκαία μια αξονική και πότε αρκεί μια ασφαλέστερη εναλλακτική, όπως το υπερηχογράφημα.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι οι αξονικές τομογραφίες προκαλούν καρκίνο σε μεμονωμένα άτομα.