ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΕΣ

Το Takotsubo, κατά τους Ιάπωνες, ή αλλιώς σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς, προσβάλλει κυρίως γυναίκες και είναι πιθανό να προκληθεί από έντονο στρες. Ποιοι είναι οι παράγοντες που το επιδεινώνουν και πόσο μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας;

Έχεις μιλήσει και έχεις τραγουδήσει για τη ραγισμένη καρδιά. Αυτό που για χρόνια θα λέγαμε πως ήταν ένας επικολυρικός τρόπος για να αναφερθούμε σε έναν χωρισμό –και όσα μας προκάλεσε–, στην πανδημία έγινε φαινόμενο που απειλεί ζωές. Κυρίως γυναικών.

Το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς προκαλείται συνήθως από έντονο στρες ή από ένα μεγάλο σοκ (επί παραδείγματι, έναν θάνατο, μια φυσική καταστροφή, μια ξαφνική ασθένεια κ.ά.). Μπορεί να τραυματίσει την καρδιά μας –κυριολεκτικά– και να προκαλέσει διαταραχή στην καρδιακή λειτουργία.

Έρευνα που διενήργησαν επιστήμονες του ιατρικού κέντρου Cedars-Sinai, στο Λος Άντζελες, και δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Heart Association αναφέρει πως πρόκειται για κάτι που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στις γυναίκες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας, και δη τα χρόνια της Covid-19.

Η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo (αυτή είναι η επίσημη ονομασία) διαπιστώθηκε πως πλήττει έως και δέκα φορές περισσότερο γυναίκες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας από ό,τι άντρες κάθε ηλικίας και νεαρότερες γυναίκες. Επίσης, διαπιστώθηκε πως οι σχετικές διαγνώσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα εν μέσω πανδημίας.

Γιατί το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς «χτυπά» κυρίως γυναίκες;

Η επικεφαλής της μελέτης του Cedars-Sinai Medical Center, Susan Cheng, αναφέρθηκε στη δυσαναλογία μεταξύ αντρών και γυναικών που ασθενούν με το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς. Όπως είπε «μολονότι η παγκόσμια πανδημία προκάλεσε πολλές προκλήσεις και στρεσογόνες αιτίες για τις γυναίκες, η έρευνα υποδηλώνει ότι η αύξηση διαγνώσεων μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo ξεκίνησε πριν εμφανιστεί ο κορονοϊός στον πλανήτη», καθώς το άγχος των γυναικών ήταν μεγαλύτερο από αυτό των αντρών, για διάφορους λόγους, όπως η έλλειψη ισορροπίας μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής και οι οικιακές εργασίες.

Η Dr Cheng πρόσθεσε ότι «η έρευνα επικυρώνει περαιτέρω τον ζωτικής σημασίας ρόλο που παίζει η σύνδεση μεταξύ καρδιάς και εγκεφάλου σε ό,τι αφορά τη γενική υγεία, ιδιαίτερα στις γυναίκες».

Unsplash Recep Tayyip Eroglu

Όπως εξηγούν οι μελετητές, όταν ζούμε ένα σοκ, αυξάνεται κατακόρυφα το στρες. Ο τρόπος που ανταποκρίνονται σε αυτές τις συνθήκες ο εγκέφαλος και το νευρικό μας σύστημα αλλάζει με το πέρασμα των χρόνων.

«Υπάρχει πιθανώς ένα σημείο καμπής, λίγο μετά τη μέση ηλικία, που το υπερβολικό στρες μπορεί να επηρεάσει την καρδιά. Οι γυναίκες που είναι σε αυτή την κατάσταση επηρεάζονται ιδιαίτερα και ο κίνδυνος φαίνεται πως αυξάνεται», πρόσθεσε η Dr Cheng. «Οι γυναίκες, ειδικά στη μέση ηλικία μετά την εμμηνόπαυση, επηρεάζονται συχνότερα, επειδή τα οιστρογόνα προστατεύουν την καρδιά από τις βλαβερές επιδράσεις των ορμονών του στρες. Όπως μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων με την ηλικία, οι γυναίκες γίνονται πιο επιρρεπείς στα αποτελέσματα του ξαφνικού στρες».

Τώρα θα ήταν χρήσιμο να πούμε τι σημαίνει Takotsubo

Η ιστοσελίδα του Harvard Medical School που ενημερώνει τι είναι η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo αναφέρει πως «χρόνια ερευνών που έχουν γίνει με βάση το φύλο έχουν δείξει πως στα θέματα της καρδιάς, οι διαφορές αφθονούν. Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα είναι η προσωρινή καρδιακή πάθηση που περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1990 ως μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo. Η ονοματοθεσία έγινε στην Ιαπωνία».

Takotsubo είναι το όνομα μιας παγίδας που χρησιμοποιούν Ιάπωνες ψαράδες για να παγιδεύσουν χταπόδια. Τι σχέση έχει η παγίδα με την καρδιά; «Όταν η αριστερή κοιλία της καρδιάς αλλάζει σχήμα (σ.σ. στα βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι η αποδυνάμωση της αριστερής κοιλίας, που είναι η κεντρική αντλία που διοχετεύει αίμα σε όλα τα σημεία του σώματος), αναπτύσσει στενό λαιμό και στρογγυλό ευρύ κάτω μέρος, που την κάνει να μοιάζει με την παγίδα του χταποδιού».

Ποσοστό μεγαλύτερο του 90% των καταγεγραμμένων περιπτώσεων είναι γυναίκες ηλικίας από 58 έως 75 χρόνων. Έρευνες υποδηλώνουν ότι έως και το 5% των γυναικών για τις οποίες υπάρχει υποψία καρδιακής προσβολής έχουν στην πραγματικότητα αυτή τη διαταραχή.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν, χωρίς μακροχρόνια καρδιακή βλάβη.

Τα χαρακτηριστικά της μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo είναι:

• Πόνος στο στήθος και δύσπνοια έπειτα από έντονο στρες (συναισθηματικό ή σωματικό).
• Ηλεκτροκαρδιογραφικές ανωμαλίες που μιμούνται αυτές της καρδιακής προσβολής.
• Κινητικές ανωμαλίες στην αριστερή κοιλία

Κάποιοι από τους στρεσογόνους παράγοντες που σχετίζονται με το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς είναι:

• Η ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης.
• Η σοβαρή ασθένεια, μια χειρουργική επέμβαση ή ιατρική διαδικασία.
• Ο έντονος πόνος.
• Η ενδοοικογενειακή βία.
• Η κρίση άσθματος.
• Όταν λαμβάνουμε κακά νέα (π.χ. διάγνωση καρκίνου).
• Ατύχημα (με αυτοκίνητο ή άλλο).
• Απροσδόκητη απώλεια, ασθένεια ή τραυματισμός κάποιας ψυχής που αγαπάμε.
• Μια οικονομική απώλεια.
• Ο έντονος φόβος.
• Η δημόσια ομιλία.
• Ένα πάρτι έκπληξη ή άλλη έκπληξη.

Στα θετικά, εφόσον πάμε στο γιατρό και μας δώσει την κατάλληλη αγωγή, η θεραπεία ολοκληρώνεται μέσα σε ένα μήνα.

Ποια είναι η αιτία που ραγίζει η καρδιά μας

Η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι η αύξηση των ορμονών του στρες (για παράδειγμα, της αδρεναλίνης) ουσιαστικά «ζαλίζει» την καρδιά, προκαλώντας αλλαγές στα κύτταρα του καρδιακού μυός ή στα στεφανιαία αγγεία, ή και στα δύο, που εμποδίζουν την αποτελεσματική συστολή της αριστερής κοιλίας.

Τι έκαναν οι επιστήμονες

Τα μέλη του Cedars-Sinai Medical Center ανέλυσαν δεδομένα νοσοκομείων από όλες τις ΗΠΑ, τα οποία αφορούσαν 135.000 άνδρες και γυναίκες με μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo, από το 2006 έως το 2017. Διαπιστώθηκε πως οι διαγνώσεις των γυναικών ηλικίας 50 έως 74 χρόνων αυξήθηκαν από έξι έως δέκα φορές σε αυτό το διάστημα, συγκριτικά με όποια άλλη ομάδα (ηλικιακή ή φύλου).

Το ετήσιο ποσοστό διάγνωσης περιπτώσεων μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo αυξάνεται σταθερά κάθε χρόνο, μεταξύ και των δυο φύλων. Παρ’ όλα αυτά, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιστοιχούν στο 80% των περιπτώσεων.

Στις αρχές Φεβρουαρίου το ABC News μετέδωσε ότι ερευνητικές ομάδες από το Cedars-Sinai του Λος Άντζελες, το Johns Hopkins University και την Cleveland Clinic, παρακολουθούν «αύξηση των περιστατικών» αυτού του συνδρόμου. Η συλλογή στοιχείων είναι ακόμα σε εξέλιξη. Εντούτοις, έρευνες που έχουν προηγηθεί μέσα στην πανδημία επιβεβαιώνουν αυτή την εκτίμηση.