ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙΣ ΑΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙΣ ΔΟΤΗΣ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ

Το τρίτο Σάββατο του Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Δότη Μυελού των Οστών. Ο μυελός των οστών είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τον νωτιαίο μυελό. Είναι αιμοποιητικός ιστός που δίνει γένεση σε όλα τα κύτταρα του αίματος, γι' αυτό ένα συμβατό μόσχευμα μυελού των οστών μπορεί να θεραπεύσει έναν αιματολογικό καρκίνο, αλλά και ορισμένα αιματολογικά νοσήματα. Κι επειδή πάντα οι ανθρώπινες ιστορίες μπορούν να διηγηθούν τα πράγματα καλύτερα, διάβασε αυτήν που ακολουθεί.

Ο Ανδρόνικος ήταν ένα παιδί 12 ετών που ζούσε με την οικογένειά του στην Πτολεμαΐδα, όταν νόσησε από λευχαιμία. Χρειάστηκε να μείνει αρκετούς μήνες στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης μαζί με τη μητέρα του, που ήταν πάντα δίπλα του (μέσα στο νοσοκομείο) μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία και να υποχωρήσει ο καρκίνος. Τα πράγματα πήγαν καλά και επανήλθε στην καθημερινότητά του. Όμως, ύστερα από περίπου 2 χρόνια, το 2017, ο καρκίνος επέστρεψε. Η μόνη θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να βρεθεί συμβατό μόσχευμα.

Οι συμμαθητές του Ανδρόνικου τότε πήραν μια αυθόρμητη απόφαση. Με τη βοήθεια των δασκάλων τους διοργάνωσαν μια άτυπη εκστρατεία ενημέρωσης στην πόλη της Πτολεμαΐδας και γυρίζοντας στους δρόμους και τα μαγαζιά, ενημέρωναν τον κόσμο και ζητούσαν εθελοντές δότες. Κατάφεραν ένα εντυπωσιακό ρεκόρ: συγκέντρωσαν 750 υποψήφιους δότες μυελού μέσα σε μία ημέρα! Και από τότε δεν σταμάτησαν. Σε όποια εκδήλωση της πόλης γινόταν, είτε ήταν αθλητικός αγώνας, είτε συναυλία, παιδιά και καθηγητές συγκέντρωναν υπογραφές.

Ο Ανδρόνικος όταν είδε όλο αυτόν τον κόσμο απόρησε. «Όλοι αυτοί ήρθαν για μένα; Μα, δεν με ξέρουν καν. Θα είμαι χαρούμενος ακόμη κι αν δεν βρεθεί δότης για μένα, αλλά για κάποιον άλλον», είπε στη μητέρα του. Έτσι και έγινε. Παρά την τιτάνια προσπάθεια που έκαναν όσοι τον αγαπούσαν, συμβατός δότης δεν βρέθηκε και ο Ανδρόνικος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 14 ετών. Βρέθηκαν όμως άνθρωποι συμβατοί για άλλα παιδιά και αυτό δυνάμωσε την τοπική κοινωνία της Πτολεμαΐδας, αλλά και τους γονείς του που θέλησαν να συνεχίσουν να αγωνίζονται στη μνήμη του.

Μυελός των οστών: Μία ομάδα εθελοντισμού γεννιέται

«Από τον Μάιο (που ήταν η γιορτή του) μέχρι τον Οκτώβριο (που το παιδί έφυγε), δεν σταμάτησαν να αναζητούν εθελοντές δότες και να ενημερώνουν τον κόσμο. Σκέφτηκα πως όλη αυτή η σπίθα των παιδιών, όλη αυτή η κινητοποίηση δεν πρέπει να μείνει αναξιοποίητη. Κάτι έπρεπε να γίνει. Επικοινωνήσαμε με το Όραμα Ελπίδας, κάναμε τα απαραίτητα συμφωνητικά και έτσι τώρα, 8 χρόνια μετά τον θάνατο του παιδιού, έχουμε φτιάξει την ομάδα εθελοντισμού Ανδρόνικος και ο αγώνας ενημέρωσης και προσφοράς συνεχίζεται. Νιώθω ότι έτσι πραγματοποιώ το όνειρο του παιδιού μου, που μου έλεγε: ''Όταν γίνω καλά, θέλω να βοηθάω αυτά τα παιδιά. Κι αν δεν μπορέσω εγώ, να το κάνεις εσύ''», μου λέει η Πόπη Παρασκευά με σπασμένη φωνή στο τηλέφωνο.

iStock

Τα μέλη της ομάδας Ανδρόνικος επισκέπτονται πόλεις στη Βόρεια Ελλάδα, πηγαίνουν σε σχολεία και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις ενημέρωσης για την τράπεζα μυελού των οστών, ενώ είναι εθελοντές και στο Make a Wish, μια οργάνωση που πραγματοποιεί τις ευχές άρρωστων παιδιών. Κάθε χρόνο διοργανώνουν στην Πτολεμαΐδα δύο γιορτές για τον εθελοντισμό, ενώ η πόλη τους έρχεται πρώτη σε πωλήσεις αστεριών του Make a Wish.

Ο πόνος γίνεται προσφορά: Η ιστορία της Πόπης Παρασκευά

Η κ. Παρασκευά μού διηγείται πως σε κάθε παιδί που συναντά και νοσεί, βλέπει κάτι από το δικό της παιδί, νιώθει την αγάπη του και το αισθάνεται ξανά κοντά της. Πόσο σπουδαίο είναι να κάνεις τον πόνο σου προσφορά, αλλά και πόσο επώδυνο μπορεί να γίνει μερικές φορές. Σα να σου ξύνει ξανά και ξανά μια πληγή που δεν θα κλείσει. «Καμιά φορά νιώθω ότι σκαλίζω την πληγή, αλλά σκέφτομαι ότι κάποιοι άνθρωποι πονάνε περισσότερο από μένα και δεν θέλω να το βάλω κάτω», μου λέει με απόλυτη ειλικρίνεια. Όσο εκείνη δεν το βάζει κάτω, τόσο περισσότεροι άνθρωποι συμπράττουν στο όραμά της.

Κάπως έτσι, πριν από 3 χρόνια βρέθηκαν στην Πτολεμαΐδα ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Κριστιάν Νίρκα μαζί με την Ελένη Κόντη, ηθοποιό και σεναριογράφο. Ο καιρός δεν τους επέτρεψε να ανεβάσουν την προγραμματισμένη παράστασή τους Αστρέλια και κατευθύνθηκαν στο πλησιέστερο καφέ. Εκεί γνώρισαν την Πόπη Παρασκευά. Ο Κριστιάν πήγε στο αμάξι, πήρε μια πρόχειρη κάμερα που είχε μαζί του και την κατέγραψε να μιλάει.

Super Story Market: Πώς γεννήθηκε η ταινία

«Ένα τραγικό γεγονός, που μετατράπηκε σε αγώνα για ενημέρωση και αλλαγή. Όσα ακούσαμε εκείνη την ημέρα μάς επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό. Καθώς πέρασε ο καιρός, η Ελένη είχε την εξής ιδέα: μια ιστορία για 8 άγνωστους ανθρώπους σε ένα σούπερ μάρκετ. Αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε και την ιστορία της Πόπης σε αυτό. Μάλιστα, ένας βασικός μονόλογος της ταινίας δεν είναι σεναριακή δημιουργία, είναι αυτούσια τα λόγια της», μου λέει ο Κριστιάν, επίσης δημιουργός της βραβευμένης ταινίας μικρού μήκους Σε 10 λεπτά, που πραγματεύεται τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Τι τον έλκει σε τέτοιου είδους θέματα; «Είναι δύσκολη η διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας, οπότε αν είναι να πω κάτι με αυτόν τον τρόπο, θέλω να βεβαιωθώ ότι αξίζει τον κόπο. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η τέχνη είναι φάρμακο, αλλά θα μπορούσε να προσθέσει κάποιος ότι δρα σε ένα επίπεδο που πολλές φορές δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε στην καθημερινότητά μας. Πρόσφατα κάναμε μια εθελοντική προβολή της ταινίας στις φυλακές του Κορυδαλλού. Εκεί, πράγματι ένιωσα ότι η τέχνη είναι φάρμακο γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Υποθέτω πως ο άνθρωπος καταφεύγει στην τέχνη στους πιο σκοτεινούς καιρούς του. Εξάλλου η αναγκαιότητα του φαρμάκου προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιας ασθένειας», απαντά.

Όσα έχουν καταφέρει 15 προβολές

Το Super Story Market είναι καθαρά μια ταινία μυθοπλασίας αναφορικά με το θέμα της δωρεάς μυελού των οστών. Η ταινία, αφιερωμένη στην Πόπη Παρασκευά, πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Όραμα Ελπίδας, τον κορυφαίο φορέα ενημέρωσης και εγγραφής εθελοντών δοτών μυελού των οστών στην Ελλάδα. Προβάλλεται από τις αρχές του καλοκαιριού σε θερινούς κινηματογράφους όλης της Ελλάδας και, μετά από 15 προβολές, έχει καταφέρει να προσελκύσει ως εθελοντές δότες μυελού των οστών πάνω από 100 άτομα.

Πώς νιώθει ο ίδιος μετά από κάθε προβολή, όταν βλέπει να αυξάνονται οι προσφορές των δοτών; «Υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή; Μόνο και μόνο στην ιδέα ότι μπορεί κάποια στιγμή, κάποιος άνθρωπος που πάσχει από λευχαιμία ή άλλο νόσημα, να σωθεί επειδή βρέθηκε συμβατός δότης, είναι απερίγραπτο. Το ότι έχουμε την ευκαιρία να συμβάλουμε έστω και στο ελάχιστο, αποτελεί για εμάς μια τιμή που υπερβαίνει τα όρια του κινηματογράφου ή της καλλιτεχνικής αξίας του έργου. Ταυτόχρονα όμως προβληματίζομαι για την έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης σχετικά με αυτό το ζήτημα», απαντά ο σκηνοθέτης.

Πόσο δύσκολο είναι να γίνεις δότης;

Eίναι αλήθεια. Πολύς κόσμος δεν γνωρίζει πως με ένα απλό τεστ σάλιου ελέγχεται η συμβατότητα με κάποιον ασθενή, ενώ η λήψη μοσχεύματος γίνεται με μια πιο σύνθετη διαδικασία αιμοληψίας: συλλέγουν το αίμα σου, το υποβάλλουν σε φυγοκέντρηση για να πάρουν τα αιμοπετάλια και το βάζουν ξανά μέσα σε 3 ώρες. Το να γίνεις δότης μυελού των οστών είναι τελικά πιο εύκολο απ' όσο φαντάζεσαι, όπως μας έχει πει στο παρελθόν ο Κωνσταντίνος Δήμος, ο οποίος κατάφερε να βοηθήσει μια νεαρή γυναίκα.

Υπάρχουν όμως πολλοί που διστάζουν, έχοντας ακούσει για την επώδυνη λήψη μοσχεύματος από τα οστά της λεκάνης. «Πριν από χρόνια, η διαδικασία ήταν όντως πιο δύσκολη και δικαιολογημένα πολλοί άνθρωποι φοβούνται. Όμως η επέμβαση στα οστά αφορά κυρίως τα μικρά παιδιά, συνήθως αδέλφια που είναι συμβατοί δότες, και δεν μπορούν να μείνουν ακίνητα τις 3 ώρες που απαιτεί η διαδικασία της αιμοληψίας. Φυσικά γίνεται με ήπια νάρκωση και ούτε εκείνα νιώθουν τον πόνο», εξηγεί η κ. Παρασκευά.

iStock

Οι περιορισμοί για το ποιος μπορεί να γίνει δότης δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς της κλασικής αιμοδοσίας. Εδώ αποκλείονται άνθρωποι άνω των 45 ετών, με παθήσεις της καρδιάς, διαβήτη υπό ινσουλίνη, AIDS και σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα, όπως για παράδειγμα ο Λύκος, αλλά όχι εκείνοι που έχουν Hashimoto, στίγμα ή χαμηλό αιματοκρίτη. Επιπλέον, ακόμη κι αν βρεθείς συμβατός και αλλάξεις γνώμη, μπορείς να μην προχωρήσεις. Σε συμβουλεύουμε όμως να μην το κάνεις (εκτός αν είσαι έγκυος που δεν επιτρέπεται), γιατί αν είσαι συμβατός και κάνεις πίσω, κόβεις και την τελευταία ελπίδα του ασθενή να επιβιώσει.

«Για τον Ανδρόνικο δεν βρέθηκε δότης, παρά την κινητοποίηση. Νιώθω ότι έχω ένα μερίδιο σε αυτό», καταλήγει η μητέρα του. «Αν ήξερα πιο πριν, θα είχα γίνει δότης και θα είχα ενημερώσει και άλλους. Νομίζουμε ότι ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας δεν μας αφορά και, ναι, ευτυχώς δεν μας αφορά όλους άμεσα. Μας αφορά όμως έμμεσα».

Η ταινία Super Story Market θα προβληθεί την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2025 και ώρα 21:00 στον κινηματογράφο Studio New Star Art Cinema (Σταυροπούλου 33 & Σπάρτης) στην πλατεία Αμερικής. Θα είναι παρόν και το Όραμα Ελπίδας, και όσοι επιθυμούν να ενημερωθούν και να γραφτούν θα έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Περισσότερα για την προβολή και την ταινία μπορείς να δεις εδώ.