ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΣΤΟΥΣ GAY ΑΝΤΡΕΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΠΑΙΔΙΑ

Τα δανεικά ωάρια χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό στην εξωσωματική, τόσο από ζευγάρια με προβλήματα γονιμότητας όσο και από ομόφυλους συντρόφους που θέλουν να αποκτήσουν παιδί. Μια επαναστατική μέθοδος επιχειρεί να τα «εμποτίσει» με ξένο γενετικό υλικό, επιτρέποντας ακόμα και σε δύο άντρες να κάνουν παιδί που θα έχει το DNA και των δύο.

Ζούμε σε μια εποχή που η συζήτηση για το τι συνιστά οικογένεια έχει προχωρήσει όσο ποτέ άλλοτε, μαζί και η νομοθεσία, που επιτρέπει πλέον και στην Ελλάδα τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Ένα από τα μεγαλύτερα σχετικά ζητήματα είναι εκείνο της τεκνοποίησης. Ακόμα πιο γρήγορα από την κοινωνία προχωρά η επιστήμη, που έφτασε να διερευνά τη δυνατότητα δύο άντρες να αποκτήσουν δικό τους βιολογικό παιδί που θα έχει το DNA και των δύο. Αν αυτό επιτευχθεί, θα είναι μια λύση και για τις γυναίκες που δεν έχουν δικά τους ωάρια αλλά θέλουν να αποκτήσουν παιδί με το δικό τους DNA.

Η επαναστατική μέθοδος που αναφέρεται σε δημοσίευση στην επιθεώρηση Science Advance στοχεύει στη χρήση κυττάρων του δέρματος για τη δημιουργία ωαρίων.

Αν αυτό σου φαίνεται επιστημονική φαντασία, να σου θυμίσουμε ότι έτσι φαινόταν πριν από πολλές δεκαετίες η εξωσωματική γονιμοποίηση ή μεταγενέστερα η κρυοσυντήρηση ωαρίων. Η τελειοποίηση της κρυοσυντήρησης ήταν ένα μεγάλο breakthrough για τις γυναίκες (ενώ εφαρμόζεται πλέον και στην κρυοσυντήρηση αποθανόντων, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα επιτραπεί η επαναφορά τους στη ζωή – αυτό κι αν θα είναι breakthrough).

Για να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη ωαρίων με τη χρήση κυττάρων του δέρματος, να πούμε επίσης ότι η τεχνική δεν είναι καινούργια: με βάση αυτή γεννήθηκε η Ντόλι, το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, προ 20ετίας.

Το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, σε ηλικία 7 μηνών. © 1997 Paul Clements / AP Photo

Οι ερευνητές του Oregon Health & Science University, που έκαναν την έρευνα, εξηγούν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλα δέκα χρόνια ερευνών και δοκιμών, ωστόσο υπάρχουν βάσιμες υποψίες πως η πρακτική αυτή θα μπορέσει να βοηθήσει με την υπογονιμότητα και σε περιπτώσεις γυναικών που δεν παράγουν δικά τους ωάρια, ενώ θα επιτρέψει σε ζευγάρια αντρών να αποκτήσουν απογόνους με το γενετικό υλικό και των δύο. Πώς; Με τη χρήση του DNA και των δύο, πριν τη μεταφορά σε μια παρένθετη μητέρα για την κυοφορία.

Πώς παρεμβαίνουν στα ωάρια οι επιστήμονες

Στην παρούσα φάση, τα ομόφυλα ζευγάρια αντρών που θέλουν ένα δικό τους βιολογικό παιδί, χρειάζονται ωάριο από μια δότρια, το οποίο περιέχει το DNA της. Στη συνέχεια, γίνεται η γονιμοποίηση με το σπέρμα ενός από τους δύο συντρόφους.

Ο Δρ. Shoukhrat Mitalipov, ανώτερος συγγραφέας της δημοσίευσης και διευθυντής του OHSU Center for Embryonic Cell and Gene Therapy, διευκρίνισε πως «ο στόχος είναι η παραγωγή ωαρίων για ασθενείς που δεν έχουν δικά τους ωάρια».

iStock

Σε πρώτη φάση, η in vitro γαμετογένεση (IVG) που έγινε σε ποντίκια ήταν επιτυχής. Οι ερευνητές αφαίρεσαν τον πυρήνα από ένα κύτταρο δέρματος, δηλαδή το μέρος που μεταφέρει όλες τις γενετικές του πληροφορίες. Στη συνέχεια, τον τοποθέτησαν σε ωάριο δότριας, από το οποίο είχε αφαιρεθεί ο δικός του πυρήνας. Οπότε, το ωάριο από δότρια θα εξακολουθεί να είναι αναγκαίο, ωστόσο θα «χάνει» το DNA εκείνης και θα παίρνει το DNA από τα δερματικά κύτταρα του άντρα.

Σε ανακοίνωση Τύπου του OSHU αναφέρεται ότι «οι ερευνητές πίεσαν τον πυρήνα του κυττάρου του δέρματος, ώστε να μειωθούν κατά το ήμισυ τα χρωμοσώματα, προκειμένου στη συνέχεια να γονιμοποιηθεί από ένα κύτταρο σπέρματος και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο έμβρυο».

Με τη διαίρεση του πυρήνα των κυττάρων για την εισαγωγή στο ωάριο, σε κάποιες περιπτώσεις τα ζεύγη χρωμοσωμάτων του χωρίστηκαν τέλεια στα δύο. Η διαδικασία πρέπει να τελειοποιηθεί, να συμβαίνει δηλαδή πάντα αυτό, ώστε να αποφευχθούν γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο.

Η ιδέα είχε προταθεί σε έκθεση του 2022. «Η τωρινή δημοσίευση δείχνει πώς πετύχαμε την ιδέα μας. Στην επόμενη φάση, θα καθορίσουμε πώς θα ενισχύσουμε αυτό το ζευγάρωμα, ώστε κάθε ζεύγος χρωμοσωμάτων να διαχωρίζεται σωστά», κατέληξε ο Δρ. Mitalipov.