ΜΠΟΡΕΙ ΕΝΑ ΖΕΣΤΟ ΡΟΦΗΜΑ ΝΑ ΜΑΣ ΔΡΟΣΙΣΕΙ;

Αστικός μύθος ή επιστημονικό δεδομένο; Η κατανάλωση ζεστών ροφημάτων τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού μπορεί στ’ αλήθεια να μας δροσίσει;

Το καλοκαίρι έχει έρθει και όλοι ψάχνουμε τρόπους να δροσιστούμε. Οι περισσότεροι προτιμάμε τα κρύα ροφήματα και το άφθονο νερό, ενώ συχνά βρίσκουμε δικαιολογία για να φάμε και κανένα παγωτό. Λέγεται, όμως, ότι δροσιά μπορούν να μας προσφέρουν και τα ζεστά ροφήματα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Όπως μας είπε ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Πάρης Παπαχρήστος, «σύμφωνα με κάποια επιστημονικά δεδομένα, η κατανάλωση ζεστών ροφημάτων το καλοκαίρι, όπως καφές ή τσάι, ενεργοποιεί μια σειρά μηχανισμών και μέσω του ιδρώτα ο οργανισμός αποβάλλει θερμότητα μειώνοντας τη θερμοκρασία του».

Με αφετηρία αυτή την πρόταση, εξετάσαμε τι είναι αυτό που συμβαίνει στο σώμα μας και μπορεί «να ρίξει» τη θερμοκρασία του εάν καταναλώνουμε ζεστά ροφήματα.

Τι έχουν δείξει προηγούμενες μελέτες

Ο ιδρώτας, ή αλλιώς εφίδρωση, παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και τη διατήρηση της θερμικής ισορροπίας. Παλαιότερη μελέτη του ερευνητή και καθηγητή θερμότητας και υγείας στο Πανεπιστήμιου του Σίδνεϊ, Ollie Jay, επιχείρησε να διαπιστώσει αν η κατανάλωση ενός ζεστού ροφήματος μπορεί πράγματι να μειώσει την ποσότητα θερμότητας που αποθηκεύεται από τον οργανισμό σε σύγκριση με ένα κρύο ρόφημα.

iStock

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, ζητήθηκε από τους εθελοντές συμμετέχοντες να κάνουν ποδήλατο σε σχετικά χαμηλή ένταση για 75 λεπτά σε ζέστη περίπου 24°C, με 23% σχετική υγρασία, ενώ παράλληλα κατανάλωναν νερό στις ακόλουθες θερμοκρασίες: 1,5˚C, 10˚C, 37˚C ή 50˚C. Η μεταβολή της θερμοκρασίας του πυρήνα του σώματός τους ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη όταν καταναλώθηκε νερό στους 50˚C σε σύγκριση με το νερό στους 1,5˚C και 10˚C.

Ωστόσο, όταν οι συγγραφείς εξέτασαν το πώς επέδρασε η θερμοκρασία του ποτού στην αποθήκευση θερμότητας στο σώμα (η οποία αποτελεί καλύτερο δείκτη της συνολικής θερμοκρασίας του σώματος) τα αποτελέσματα ήταν πολύ διαφορετικά. Όταν καταναλώθηκε ένα ζεστό ρόφημα, η συνολική αποθήκευση θερμότητας στο σώμα ήταν στην πραγματικότητα χαμηλότερη μετά την άσκηση από ό,τι με τα ψυχρότερα ροφήματα.

Η σημασία της εφίδρωσης

Οι ερευνητές εξήγησαν αυτό το εύρημα εστιάζοντας στον παράγοντα της εφίδρωσης, η οποία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Ειδικότερα, όταν καταναλώνουμε ένα ζεστό ποτό, υπάρχει αύξηση του θερμικού φορτίου, η οποία με τη σειρά της επιφέρει αύξηση της συνολικής παραγωγής ιδρώτα για να αντισταθμίσει την εσωτερική αύξηση της θερμότητας από το ζεστό ποτό. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι παράγεται περισσότερος ιδρώτας, ο οποίος εξατμίζεται από την επιφάνεια του δέρματος, μειώνοντας την αποθήκευση θερμότητας στο σώμα και δροσίζοντάς μας αποτελεσματικά.

Όπως πιο απλά εξήγησε στη Deutsche Welle ο Peter McNaughton, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, η κατανάλωση ζεστών ροφημάτων, όπως το τσάι ή το ζεστό νερό, αυξάνει τη θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος και αυτό μας κάνει να ιδρώνουμε με αυξημένο ρυθμό. Τα νεύρα στο στόμα μας και στο ανώτερο πεπτικό σύστημα ανταποκρίνονται στη θερμότητα του ροφήματος, διεγείροντας τον εγκέφαλο να παράγει περισσότερο ιδρώτα. «Το νερό εξατμίζεται πολύ γρήγορα από το δέρμα. Και όταν το νερό εξατμίζεται, αυτό σας δροσίζει», συμπλήρωσε.

iStock

Η σημασία των περιβαλλοντικών συνθηκών

Ωστόσο, μεγάλη σημασία έχουν και οι περιβαλλοντικές συνθήκες. Για παράδειγμα, στην έρευνα του ερευνητή Jay, οι συνθήκες επέτρεπαν την πλήρη εξάτμιση ιδρώτα. Τα αποτελέσματα θα ήταν πιθανότατα διαφορετικά σε συνθήκες όπου η εξάτμιση του ιδρώτα είναι περιορισμένη, λόγω αυξημένης ζέστης και υγρασίας. Σε αυτές τις συνθήκες, η κατανάλωση κρύων ποτών μπορεί να αποδειχθεί πιο ευνοϊκή.

Όπως συνοπτικά μας συμβούλεψε ο κ. Παπαχρήστος, «η διαδικασία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και δεν γενικεύεται σε όλους. Με βάση ότι η επαρκής ενυδάτωση το καλοκαίρι αποτελεί προτεραιότητα, προτείνεται να καταναλώνει κανείς τα ροφήματά του στη θερμοκρασία που τα προτιμά προκειμένου να παραμένει ενυδατωμένος».